Bài vi?t ch?n l?c/2010

2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015
2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024	2025

Bài vi?t ch?n l?c n?m 2010
Tháng
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12

s?a

Tu?n 1

百度对于小熊来说，这种自制的过程，基本是没指望了，一辈子非酋的命。

Tr?n t?n c?ng Tran Chau C?ng là m?t ?òn t?n c?ng quan s? b?t ng? ???c H?i quan Nh?t B?n th?c hi?n nh?m vào c?n c? h?i quan c?a Hoa K? t?i Tran Chau C?ng thu?c ti?u bang Hawaii vào sáng ngày Ch? Nh?t, ngày 7 tháng 12 n?m 1941, d?n ??n vi?c Hoa K? sau ?ó quy?t ??nh tham gia vào ho?t ??ng quan s? trong Th? chi?n th? hai. Tr?n ?ánh này ???c trù tính s? ng?n ng?a và gi? chan H?m ??i Thái Bình D??ng Hoa K? kh?ng can thi?p ??n cu?c chi?n mà Nh?t B?n ?ang ho?ch ??nh nh?m xam chi?m ??ng Nam á, ch?ng l?i Anh Qu?c, Hà Lan và Hoa K?. Cu?c t?n c?ng bao g?m hai ??t kh?ng kích v?i t?ng c?ng 353 máy bay xu?t phát t? sáu tàu san bay Nh?t B?n.

Tr?n t?n c?ng ?? ?ánh chìm b?n thi?t giáp h?m Hoa K? và gay h? h?ng cho b?n chi?c khác. Quan Nh?t còn ?ánh chìm ho?c phá ho?i ba tàu tu?n d??ng, ba tàu khu tr?c và m?t tàu th? mìn, phá h?y 188 máy bay, gay t?n th?t v? nhan m?ng là 2.402 ng??i t? tr?n và 1.282 ng??i khác b? th??ng. Thi?t h?i v? phía Nh?t B?n nh?, ch? m?t 29 máy bay và b?n tàu ng?m b? túi, v?i 65 ng??i thi?t m?ng ho?c b? th??ng.

Cu?c t?n c?ng là m?t s? ki?n l?n trong Th? chi?n th? hai. Nó ?? di?n ra tr??c khi có b?t c? m?t l?i tuyên chi?n chính th?c nào ???c ??a ra, c? tr??c khi ph?n cu?i cùng trong m?t th?ng ?i?p g?m 14 ph?n ???c chuy?n hoàn t?t ??n B? Ngo?i giao ? Washington, D.C.. Tòa ??i s? Nh?t B?n ? Washington ?? ???c ch? th? ph?i chuy?n giao th?ng ?i?p này ngay tr??c th?i ?i?m trù ??nh cho cu?c t?n c?ng ? Hawaii. Cu?c t?n c?ng, và ??c bi?t là b?n ch?t “b?t ng?” c?a nó, là hai nhan t? khi?n cho c?ng chúng M? thay ??i quan ?i?m t? chính sách t? c? l?p nh? vào nh?ng n?m gi?a th?p niên 1930 sang ?ng h? vi?c M? tham chi?n. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 2

Tr?n t?n c?ng Tran Chau C?ng là m?t ?òn t?n c?ng quan s? b?t ng? ???c H?i quan Nh?t B?n th?c hi?n nh?m vào c?n c? h?i quan c?a Hoa K? t?i Tran Chau C?ng thu?c ti?u bang Hawaii vào sáng ngày Ch? Nh?t, ngày 7 tháng 12 n?m 1941, d?n ??n vi?c Hoa K? sau ?ó quy?t ??nh tham gia vào ho?t ??ng quan s? trong Th? chi?n th? hai. Tr?n ?ánh này ???c trù tính s? ng?n ng?a và gi? chan H?m ??i Thái Bình D??ng Hoa K? kh?ng can thi?p ??n cu?c chi?n mà Nh?t B?n ?ang ho?ch ??nh nh?m xam chi?m ??ng Nam á, ch?ng l?i Anh Qu?c, Hà Lan và Hoa K?. Cu?c t?n c?ng bao g?m hai ??t kh?ng kích v?i t?ng c?ng 353 máy bay xu?t phát t? sáu tàu san bay Nh?t B?n.

Tr?n t?n c?ng ?? ?ánh chìm b?n thi?t giáp h?m Hoa K? và gay h? h?ng cho b?n chi?c khác. Quan Nh?t còn ?ánh chìm ho?c phá ho?i ba tàu tu?n d??ng, ba tàu khu tr?c và m?t tàu th? mìn, phá h?y 188 máy bay, gay t?n th?t v? nhan m?ng là 2.402 ng??i t? tr?n và 1.282 ng??i khác b? th??ng. Thi?t h?i v? phía Nh?t B?n nh?, ch? m?t 29 máy bay và b?n tàu ng?m b? túi, v?i 65 ng??i thi?t m?ng ho?c b? th??ng.

Cu?c t?n c?ng là m?t s? ki?n l?n trong Th? chi?n th? hai. Nó ?? di?n ra tr??c khi có b?t c? m?t l?i tuyên chi?n chính th?c nào ???c ??a ra, c? tr??c khi ph?n cu?i cùng trong m?t th?ng ?i?p g?m 14 ph?n ???c chuy?n hoàn t?t ??n B? Ngo?i giao ? Washington, D.C.. Tòa ??i s? Nh?t B?n ? Washington ?? ???c ch? th? ph?i chuy?n giao th?ng ?i?p này ngay tr??c th?i ?i?m trù ??nh cho cu?c t?n c?ng ? Hawaii. Cu?c t?n c?ng, và ??c bi?t là b?n ch?t “b?t ng?” c?a nó, là hai nhan t? khi?n cho c?ng chúng M? thay ??i quan ?i?m t? chính sách t? c? l?p nh? vào nh?ng n?m gi?a th?p niên 1930 sang ?ng h? vi?c M? tham chi?n. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 3

Tr?n Smolensk n?m 1941 là m?t tr?n ?ánh l?n trong Chi?n tranh X?-??c. ?ay là m?t t? h?p các tr?n ?ánh phòng th? k?t h?p v?i các ho?t ??ng ph?n kích c?a quan ??i Liên X? ch?ng l?i C?m t?p ?oàn quan Trung tam và m?t ph?n C?m t?p ?oàn quan B?c c?a quan ??i ??c Qu?c x? ?ang t?n c?ng theo h??ng tr?c ch? Moskva theo K? ho?ch chi?n d?ch Barbarossa. Trong vòng hai tháng t? 10 tháng 7 t?i 10 tháng 9 n?m 1941, cu?c chi?n ác li?t ti?p t?c di?n ra trên m?t vùng l?nh th? r?ng l?n v?i m?t tr?n tr?i dài kéo t? 600 ??n 650 km trên tuy?n Idritsa và Velikie Luky ? phía b?c t?i Loev và Novgorod-Seversky ? phía nam; có chi?u sau lên ??n 200-250 km t? Polotsk, Vitebsk và Zhlobin ? phía tay ??n Andreapolya, Yartsevo, Yelnya và Trubchevsk ? phía ??ng. Chi?n d?ch ???c phát ??ng b?i các ?òn t?n c?ng c?a T?p ?oàn quan xe t?ng 2 do t??ng Heinz Guderian ch? huy và T?p ?oàn quan xe t?ng 3 do t??ng Hermann Hoth ch? huy thu?c C?m T?p ?oàn quan Trung Tam c?a quan ??i ??c Qu?c X?. Cu?c t?n c?ng bao g?m hai ?òn c?ng kích vu h?i liên ti?p trên khu v?c t? Vitebsk-Orsha ??n Smolensk nh?m bao vay tiêu di?t m?t ph?n binh l?c c?a b?n ph??ng di?n quan Liên X?. Phòng th? t?i tuy?n này bao g?m Ph??ng di?n quan phía Tay do nguyên soái Semyon Timoshenko ch? huy, Ph??ng di?n quan D? b? do ??i t??ng Georgi Zhukov ch? huy, Ph??ng di?n quan Trung tam do th??ng t??ng Fyodor Isodorovich Kuznetsov ch? huy và Ph??ng di?n quan Bryansk do trung t??ng Andrei Yeremenko ch? huy. M?c dù m?t ph?n T?p ?oàn quan 16, T?p ?oàn quan 19 và T?p ?oàn quan 20 (Liên X?) b? bao vay và tiêu di?t ho?c b? b?t làm tù binh ? phía Nam Smolensk nh?ng m?t ph?n l?n l?c l??ng c?a các t?p ?oàn quan 16 và 19 ?? rút lui an toàn. Vi?c "?? s?ng" m?t l?c l??ng l?n quan ??i Liên X? nh? v?y ?? khi?n Hitler quy?t ??nh t? b? chi?n thu?t bao vay tiêu di?t các l?c l??ng H?ng quan, thay vào ?ó quan ??c t?p trung vào m?c tiêu t?n c?ng các khu v?c giàu ti?m n?ng kinh t? c?a Liên X? nh? các vùng n?ng nghi?p trù phú ? ??ng b?ng ven các con s?ng Dniepr, Volga, Don; các khu c?ng nghi?p Voronezh, Kharkov, Zaporozhe, Poltava, Krasnograd, Nikolaev, Krivoi Rog...; nh?m phá ho?i n?n kinh t? c?a Liên X?, hy v?ng b?ng cách ?ó làm cho h? suy ki?t và ?i ??n ch? s?p ??. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 4

Tr?n Smolensk n?m 1941 là m?t tr?n ?ánh l?n trong Chi?n tranh X?-??c. ?ay là m?t t? h?p các tr?n ?ánh phòng th? k?t h?p v?i các ho?t ??ng ph?n kích c?a quan ??i Liên X? ch?ng l?i C?m t?p ?oàn quan Trung tam và m?t ph?n C?m t?p ?oàn quan B?c c?a quan ??i ??c Qu?c x? ?ang t?n c?ng theo h??ng tr?c ch? Moskva theo K? ho?ch chi?n d?ch Barbarossa. Trong vòng hai tháng t? 10 tháng 7 t?i 10 tháng 9 n?m 1941, cu?c chi?n ác li?t ti?p t?c di?n ra trên m?t vùng l?nh th? r?ng l?n v?i m?t tr?n tr?i dài kéo t? 600 ??n 650 km trên tuy?n Idritsa và Velikie Luky ? phía b?c t?i Loev và Novgorod-Seversky ? phía nam; có chi?u sau lên ??n 200-250 km t? Polotsk, Vitebsk và Zhlobin ? phía tay ??n Andreapolya, Yartsevo, Yelnya và Trubchevsk ? phía ??ng. Chi?n d?ch ???c phát ??ng b?i các ?òn t?n c?ng c?a T?p ?oàn quan xe t?ng 2 do t??ng Heinz Guderian ch? huy và T?p ?oàn quan xe t?ng 3 do t??ng Hermann Hoth ch? huy thu?c C?m T?p ?oàn quan Trung Tam c?a quan ??i ??c Qu?c X?. Cu?c t?n c?ng bao g?m hai ?òn c?ng kích vu h?i liên ti?p trên khu v?c t? Vitebsk-Orsha ??n Smolensk nh?m bao vay tiêu di?t m?t ph?n binh l?c c?a b?n ph??ng di?n quan Liên X?. Phòng th? t?i tuy?n này bao g?m Ph??ng di?n quan phía Tay do nguyên soái Semyon Timoshenko ch? huy, Ph??ng di?n quan D? b? do ??i t??ng Georgi Zhukov ch? huy, Ph??ng di?n quan Trung tam do th??ng t??ng Fyodor Isodorovich Kuznetsov ch? huy và Ph??ng di?n quan Bryansk do trung t??ng Andrei Yeremenko ch? huy. M?c dù m?t ph?n T?p ?oàn quan 16, T?p ?oàn quan 19 và T?p ?oàn quan 20 (Liên X?) b? bao vay và tiêu di?t ho?c b? b?t làm tù binh ? phía Nam Smolensk nh?ng m?t ph?n l?n l?c l??ng c?a các t?p ?oàn quan 16 và 19 ?? rút lui an toàn. Vi?c "?? s?ng" m?t l?c l??ng l?n quan ??i Liên X? nh? v?y ?? khi?n Hitler quy?t ??nh t? b? chi?n thu?t bao vay tiêu di?t các l?c l??ng H?ng quan, thay vào ?ó quan ??c t?p trung vào m?c tiêu t?n c?ng các khu v?c giàu ti?m n?ng kinh t? c?a Liên X? nh? các vùng n?ng nghi?p trù phú ? ??ng b?ng ven các con s?ng Dniepr, Volga, Don; các khu c?ng nghi?p Voronezh, Kharkov, Zaporozhe, Poltava, Krasnograd, Nikolaev, Krivoi Rog...; nh?m phá ho?i n?n kinh t? c?a Liên X?, hy v?ng b?ng cách ?ó làm cho h? suy ki?t và ?i ??n ch? s?p ??. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 5

Chi?n d?ch Guadalcanal di?n ra t? ngày 7 tháng 8 n?m 1942 ??n ngày 9 tháng 2 n?m 1943 trên ??o Guadalcanal và khu v?c ph? c?n t?i qu?n ??o Solomon c?a M?t tr?n Thái Bình D??ng trong Chi?n tranh Th? gi?i th? hai. Vi?c tranh ch?p di?n ra ác li?t c? trên b?, trên bi?n và trên kh?ng; chi?n d?ch này là cu?c t?n c?ng l?n ??u tiên c?a phe ??ng Minh ch?ng l?i ?? qu?c Nh?t B?n sau m?t th?i gian dài phòng th?.

Vào ngày 7 tháng 8 n?m 1942, l?c l??ng ??ng Minh, ch? y?u là M?, th?c hi?n ?? b? lên các ??o Guadalcanal, Tulagi, và Florida (Nggela Sule) phía Nam qu?n ??o Solomon v?i m?c tiêu ng?n ch?n quan Nh?t s? d?ng chúng làm c?n c? ?e d?a con ???ng v?n chuy?n t? M? ??n Australia và New Zealand. ??ng Minh còn ??nh s? d?ng Guadalcanal và Tulagi nh? nh?ng c?n c? h? tr? cho chi?n d?ch chi?m ?óng ho?c v? hi?u hóa c?n c? ch? l?c c?a Nh?t t?i Rabaul trên ??o New Britain. L?c l??ng ??ng Minh ?? áp ??o s? l??ng quan Nh?t phòng th? nh? bé, v?n ?? chi?m ?óng các ??o này t? tháng 5 n?m 1942, chi?m gi? Tulagi và Florida cùng m?t san bay (sau này ???c ??t tên là Henderson) ?ang ???c xay d?ng trên ??o Guadalcanal.

B? b?t ng? b?i ?òn t?n c?ng c?a ??ng Minh, phía Nh?t B?n t? tháng 8 ??n tháng 11 n?m 1942 ?? nhi?u l?n tìm cách chi?m l?i san bay Henderson. Ba tr?n chi?n l?n trên b?, n?m tr?n h?i chi?n l?n, và các cu?c kh?ng chi?n di?n ra liên t?c h?u nh? hàng ngày, mà ??nh ?i?m là tr?n H?i chi?n Guadalcanal mang tính quy?t ??nh vào ??u tháng 11 n?m 1942, trong ?ó n? l?c cu?i cùng nh?m t?ng vi?n ?? s? l??ng binh lính ?? chi?m l?i san bay Henderson b? ?ánh b?i. Sang tháng 12 n?m 1942, phía Nh?t t? b? m?i hy v?ng tái chi?m Guadalcanal và tri?t thoái các l?c l??ng còn l?i vào ngày 7 tháng 2 n?m 1943. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 6

Georgi Konstantinovich Zhukov (1896–1974) là danh t??ng trong quan ??i Liên X?. Trong r?t nhi?u t??ng l?nh n?i danh th? gi?i trong Chi?n tranh th? gi?i th? hai, G.K. Zhukov ???c x?p ??u b?ng v? s? l??ng tr?n th?ng nhi?u và quy m? l?n, ???c nhi?u ng??i c?ng nh?n v? tài n?ng ch? ??o chi?n d?ch và chi?n l??c. Nh?ng chi?n tích c?a ?ng ?? tr? thành nh?ng ?óng góp r?t l?n vào kho tàng di s?n ki?n th?c quan s? nhan lo?i. Nó kh?ng nh?ng có ?nh h??ng l?n v? ly lu?n quan s? c?a Liên X? mà c?ng có ?nh h??ng r?t l?n ??i v?i s? phát tri?n c?a ly lu?n quan s? th? gi?i.

Theo A. M. Vasilevsky, G. K. Zhukov là m?t trong nh?ng nhà c?m quan l?i l?c c?a n?n quan s? X? Vi?t. Trong cu?c Chi?n tranh gi? n??c v? ??i c?a Liên X?, ?ng ?? gi? các ch?c v? T? l?nh Ph??ng di?n quan D? b?, T? l?nh Ph??ng di?n quan Tay, T? l?nh Ph??ng di?n quan Beloussia 1, T?ng tham m?u tr??ng quan ??i Liên X?, Th? tr??ng B? dan ?y Qu?c phòng kiêm Phó T?ng t? l?nh t?i cao quan ??i Liên X?, ?y viên Ban ch?p hành trung ??ng ??ng C?ng s?n Liên X?. H?u h?t các nhà l?nh ??o quan s? n?i ti?ng th? gi?i cùng th?i v?i ?ng nh? Th?ng ch? Anh Sir Bernard Law Montgomery, Th?ng t??ng Hoa K? Dwight David Eisenhower, ??i t??ng Pháp Charles de Gaulle, Th?ng ch? Pháp Jean de Lattre de Tassigny ??u c?ng nh?n tên tu?i c?a ?ng ?? g?n li?n v?i h?u h?t các chi?n th?ng l?n trong cu?c chi?n nh? Tr?n Moskva (1941), Tr?n Stalingrad, Tr?n Kursk, Chi?n d?ch Bagrachion, Chi?n d?ch Visla-Oder và Chi?n d?ch Berlin. Trong giai ?o?n sau chi?n tranh, ?ng gi? các ch?c v? T?ng t? l?nh quan ??i Liên X? t?i n??c ??c, t? l?nh các quan khu Odessa và Ural. Sau khi I. V. Stalin qua ??i, ?ng ???c g?i v? Moskva và ???c b? nhi?m ch?c v? Th? tr??ng th? nh?t B? Qu?c phòng Liên X?. Trong th?i gian t? n?m 1955 ??n n?m 1957, ?ng gi? ch?c v? ?y viên trung ??ng ??ng C?ng s?n Liên X?, B? tr??ng B? Qu?c phòng Liên X?. N?m 1957, trong th?i gian ?ang ?i th?m Nam T?, ?ng b? ??a ra kh?i Ban Ch?p hành Trung ??ng ??ng C?ng s?n Liên X?. N?m 1958, ?ng b? mi?n nhi?m t?t c? các ch?c v? trong quan ??i. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 7

B? Cá da tr?n hay b? Cá nheo (danh pháp khoa h?c: Siluriformes) là m?t b? cá r?t ?a d?ng trong nhóm cá x??ng. Các loài cá trong b? này dao ??ng khá m?nh v? kích th??c và các th?c sinh s?ng, t? loài n?ng nh?t là cá tra d?u (Pangasius gigas) ? ??ng Nam á t?i loài dài nh?t là cá nheo chau ?u (Silurus glanis) c?a ??i l?c á-?u, hay nh?ng loài ch? ?n xác các sinh v?t ch?t ? l?p n??c ?áy, hay các loài cá ky sinh nh? bé nh? Vandellia cirrhosa. Có các loài v?i các ki?u t?m x??ng b?o v? c?ng nh? các loài kh?ng có t?m x??ng b?o v? này, nh?ng t?t c? chúng ??u kh?ng có v?y. Kh?ng ph?i loài cá da tr?n nào c?ng có rau; các ??c tr?ng ?? xác ??nh b? Siluriformes trên th?c t? là các ??c ?i?m chung c?a h?p s? và bong bóng. B? cá này có t?m quan tr?ng kinh t? ?áng k?; nhi?u loài ???c ch?n nu?i ? quy m? l?n ?? cung c?p cá th?c ph?m, m?t vài loài ???c nu?i th? nh? là cá cau th? thao. Nhi?u loài cá nh?, c? th? là các loài trong chi Corydoras, ???c nu?i làm cá c?nh trong các b? cá.

Cá da tr?n là loài th?y sinh v?t ???c ch?n nu?i ph? bi?n ? nhi?u n??c trên th? gi?i và tr? thành m?t ngu?n th?y h?i s?n quan tr?ng trong c?ng nghi?p th?c ph?m, ???c ch? bi?n và tiêu th? r?ng r?i trên toàn c?u. T?i Hoa K?, loài các catfish (cá mèo hay cá trê M?) thu?c h? Ictaluridae c?a b? Cá da tr?n ???c ch?n nu?i v?i quy m? c?ng nghi?p. Các ch? tr?i nu?i cá catfish ?? thành l?p m?t hi?p h?i ngh? nghi?p nu?i cá catfish ?? truy?n bá, trao ??i kinh nghi?m ch?n nu?i loài cá này và b?o v? quy?n l?i cho các thành viên trong tr??ng h?p g?p ph?i s? c?nh tranh kh?ng lành m?nh trên th? tr??ng.

? Vi?t Nam có nhi?u loài thu?c b? Cá da tr?n nh? cá trê, cá nheo, cá b?ng lau, cá ba sa, cá tra...v.v. ??i ?a s? chúng sinh s?ng t? nhiên trong các ao, ??m, s?ng, h?. Ch? ??n g?n ?ay, khi nhu c?u tiêu th? lo?i cá này d??i d?ng th?c ph?m t?ng lên m?t cách ??t bi?n, m?t s? loài cá thu?c b? này b?t ??u ???c các ch? tr?i nu?i cá ? Vi?t Nam ch?n nu?i, m?c dù v?i quy m? kh?ng l?n. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 8

HMS Ark Royal (91) là m?t tàu san bay c?a H?i quan Hoàng gia Anh ?? t?ng ho?t ??ng trong Chi?n tranh Th? gi?i th? hai. ?ay là lo?i tàu san bay ki?u c? có sàn c?t/h? cánh tr?c th?ng; khác v?i lo?i tàu san bay hi?n ??i có khu v?c phía sau c?a sàn c?t/h? cánh t?o góc 8^o so v?i so v?i khu v?c phía tr??c sàn c?t/h? cánh.

???c ??t hàng vào n?m 1934 theo nh?ng gi?i h?n trong khu?n kh? c?a Hi?p ??c H?i quan Washington, Ark Royal ???c ch? t?o b?i h?ng ?óng tàu Cammell Laird and Company, Ltd. t?i Birkenhead. Thi?t k? c?a nó khác bi?t nhi?u so v?i nh?ng chi?c tàu san bay Anh tr??c ?ó. Ark Royal là chi?c tàu san bay ??u tiên có c?u trúc sàn ch?a máy bay và sàn ?áp là m?t thành ph?n c?a than tàu, ch? kh?ng ph?i là m?t ph?n d?ng thêm hay thu?c c?u trúc th??ng t?ng. ???c thi?t k? ?? ch? nhi?u máy bay, nó có hai sàn ch?a máy bay; và ???c ??a vào ho?t ??ng trong m?t giai ?o?n mà kh?ng l?c h?i quan ???c s? d?ng r?ng r?i. M?t s? chi?n thu?t ho?t ??ng c?a tàu san bay ?? ???c phát tri?n và hoàn thi?n bên trên chi?c Ark Royal.

???c hoàn t?t vào tháng 11 n?m 1938, Ark Royal ?? ho?t ??ng trong m?t s? tr?n chi?n quan tr?ng trong giai ?o?n m? màn c?a Chi?n tranh Th? gi?i th? hai, trong ?ó có vi?c ?ánh chìm chi?c U-boat ??u tiên trong chi?n tranh, tham gia các ho?t ??ng ngoài kh?i Na Uy, truy ?u?i và ?ánh chìm chi?c thi?t giáp h?m Bismarck, và tham gia các ?oàn tàu v?n t?i t?ng vi?n cho ??o Malta. Ark Royal s?ng sót khi tr?i qua nhi?u cu?c ??ng ?? và nhi?u d?p suyt b? ?ánh chìm, và ng??i ??c tuyên b? nh?m ?? ?ánh chìm ???c nó trong nhi?u d?p khác nhau, nên nó có ???c danh ti?ng nh? là m?t “con tàu may m?n”. Nh?ng cu?i cùng, nó c?ng b? trúng ng? l?i vào ngày 13 tháng 11 n?m 1941 phóng t? tàu ng?m ??c U-81 và b? chìm m?t ngày sau ?ó. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 9

Giáo d?c Vi?t Nam C?ng hòa là n?n giáo d?c Vi?t Nam d??i chính th? Vi?t Nam C?ng hòa. Tri?t ly giáo d?c c?a Vi?t Nam C?ng hòa là nhan b?n, dan t?c, và khai phóng. Hi?n pháp Vi?t Nam C?ng hòa nh?n m?nh quy?n t? do giáo d?c, và cho r?ng "n?n giáo d?c c? b?n có tính cách c??ng bách và mi?n phí", "n?n giáo d?c ??i h?c ???c t? tr?", và "nh?ng ng??i có kh? n?ng mà kh?ng có ph??ng ti?n s? ???c nang ?? ?? theo ?u?i h?c v?n". H? th?ng giáo d?c Vi?t Nam C?ng hòa g?m ti?u h?c, trung h?c, và ??i h?c, cùng v?i m?t m?ng l??i các c? s? giáo d?c c?ng l?p, dan l?p, và t? th?c ? c? ba b?c h?c và h? th?ng t? ch?c qu?n tr? t? trung ??ng cho t?i ??a ph??ng.

Ngay t? nh?ng ngày ??u hình thành n?n ?? nh?t C?ng hòa, nh?ng ng??i làm giáo d?c ? mi?n Nam Vi?t Nam ?? xay d?ng ???c n?n móng quan tr?ng cho n?n giáo d?c qu?c gia, tìm ra cau tr? l?i cho nh?ng v?n ?? giáo d?c c?t y?u. Nh?ng v?n ?? ?ó là: tri?t ly giáo d?c, m?c tiêu giáo d?c, ch??ng trình h?c, tài li?u giáo khoa và ph??ng ti?n h?c t?p, vai trò c?a nhà giáo, c? s? v?t ch?t và trang thi?t b? tr??ng h?c, ?ánh giá k?t qu? h?c t?p, và t? ch?c qu?n tr?. Nhìn chung, m? hình giáo d?c ? mi?n Nam trong th?p niên 1970 có khuynh h??ng xa d?n ?nh h??ng c?a Pháp v?n chú tr?ng ?ào t?o m?t s? ít ph?n t? ?u tú trong x? h?i và có khuynh h??ng thiên v? ly thuy?t, ?? ch?p nh?n m? hình giáo d?c Hoa K? có tính cách ??i chúng và th?c ti?n. N?m h?c 1973-1974, Vi?t Nam C?ng hòa có 20% dan s? là h?c sinh và sinh viên ?ang ?i h?c; s? ng??i bi?t ??c bi?t vi?t ??c tính kho?ng 70% s? dan.

M?c dù t?n t?i ch? trong 20 n?m (t? 1955 ??n 1975), b? ?nh h??ng n?ng n? b?i chi?n tranh và nh?ng b?t ?n chính tr? th??ng x?y ra, ph?n thì ngan sách eo h?p do ph?n l?n ngan sách qu?c gia ph?i dành cho qu?c phòng và n?i v? (trên 40% ngan sách qu?c gia dành cho qu?c phòng, kho?ng 13% cho n?i v?, ch? kho?ng 7,0-7,5% cho giáo d?c), n?n giáo d?c Vi?t Nam C?ng hòa ?? phát tri?n v??t b?c, ?áp ?ng ???c nhu c?u gia t?ng nhanh chóng c?a ng??i dan, ?ào t?o ???c m?t l?p ng??i có h?c v?n và có kh? n?ng chuyên m?n ?óng góp vào vi?c xay d?ng qu?c gia và t?o ???c s? nghi?p v?ng ch?c ngay c? ? các qu?c gia phát tri?n. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 10

Tr?n Hà Lan là m?t ph?n trong "k? ho?ch màu vàng" - cu?c xam l??c c?a ??c Qu?c x? vào Vùng ??t th?p (B?, Luxembourg, Hà Lan) và Pháp trong chi?n tranh th? gi?i th? hai. Tr?n chi?n b?t ??u ngày 10 và k?t thúc ngày 14 tháng 5 n?m 1940 khi quan ??i chính quy c?a Hà Lan ra hàng ??c, và Hà Lan tr? thành qu?c gia Tay ?u ??u tiên r?i vào tay quan ??i ??c Qu?c x?. Trong tr?n chi?n n??c Pháp thì ?ay là chi?n d?ch quan s? ng?n nh?t và ít thi?t h?i nh?t ??i v?i ??c. Riêng l?c l??ng c?a Hà Lan t?i t?nh Zeeland còn ti?p t?c kháng c? v?i Wehrmacht cho ??n ngày 17 tháng 5, khi mà ??c Qu?c x? hoàn t?t vi?c chi?m ?óng toàn b? l?nh th?.

Tr?n Hà Lan là m?t trong nh?ng tr??ng h?p ??u tiên quan dù ???c s? d?ng ?? ?ánh chi?m các m?c tiêu quan tr?ng tr??c khi b? binh ti?p c?n m?c tiêu. Kh?ng quan ??c ?? huy ??ng l?c l??ng lính dù nh?m ?ánh chi?m nhi?u san bay l?n c?a Hà Lan ? trong và xung quanh các thành ph? chính nh? Rotterdam và Den Haag ?? nhanh chóng tràn ng?p qu?c gia này và v? hi?u hóa các l?c l??ng c?a Hà Lan.

Tr?n chi?n ?? k?t thúc ngay sau cu?c oanh t?c Rotterdam c?a kh?ng quan ??c cùng v?i m?i ?e do? ti?p ?ó c?a ??c v? vi?c h?y di?t các thành ph? l?n c?a Hà Lan b?ng các ?òn ném bom kh?ng b? hu? di?t n?u qu?c gia này kh?ng ch?u khu?t ph?c. B? T? l?nh t?i cao Hà Lan, bi?t r?ng kh?ng th? ng?n ch?n ???c các máy bay ném bom c?a ??i ph??ng, ?? quy?t ??nh ??u hàng ?? tránh cho các thành ph? khác c?a mình ph?i ch?u s? ph?n t??ng t?. ??c Qu?c X? sau ?ó ?? chi?m ?óng Hà Lan, cùng v?i n??c Pháp và các qu?c gia Vùng ??t Th?p khác; cho ??n khi l?nh th? Hà Lan ???c hoàn toàn gi?i phóng tháng 5 n?m 1945. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 11

?m lên toàn c?u là hi?n t??ng nhi?t ?? trung bình c?a kh?ng khí và các ??i d??ng trên Trái ??t t?ng lên theo các quan sát trong các th?p k? g?n ?ay. Trong th? k? 20, nhi?t ?? trung bình c?a kh?ng khí g?n m?t ??t ?? t?ng 0,6 ± 0,2 °C (1,1 ± 0,4 °F). ?y ban Liên chính ph? v? Bi?n ??i Khí h?u (IPCC) nghiên c?u s? gia t?ng n?ng ?? khí nhà kính sinh ra t? các ho?t ??ng c?a con ng??i nh? ??t nhiên li?u hóa th?ch và phá r?ng làm cho nhi?t ?? Trái ??t t?ng lên k? t? gi?a th? k? 20. IPCC c?ng nghiên c?u s? bi?n ??i các hi?n t??ng t? nhiên nh? b?c x? m?t tr?i và núi l?a gay ra ph?n l?n hi?n t??ng ?m lên t? giai ?o?n ti?n c?ng nghi?p ??n n?m 1950 và có s? ?nh h??ng l?nh ?i sau ?ó. Các k?t lu?n c? b?n ?? ???c ch?ng th?c b?i h?n 45 t? ch?c khoa h?c và vi?n hàn lam khoa h?c, bao g?m t?t c? các vi?n hàn lam c?a các n??c c?ng nghi?p hàng ??u.

Các d? án thi?t l?p m? hình khí h?u ???c tóm t?t trong báo cáo g?n ?ay nh?t c?a IPCC ch? ra r?ng nhi?t ?? b? m?t Trái ??t s? có th? t?ng 1,1 ??n 6,4 °C (2,0 ??n 11,5 °F) trong su?t th? k? 21. Các y?u t? kh?ng ch?c ch?n trong tính toán này t?ng lên khi khi các m? hình s? d?ng n?ng ?? các khí nhà kính có ?? chính xác khác nhau và s? d?ng các th?ng s? ??c tính khác nhau v? l??ng phát th?i khí nhà kính t??ng lai. Các y?u t? kh?ng ch?c ch?n khác bao g?m s? ?m d?n lên và các bi?n ??i liên quan s? khác nhau gi?a các khu v?c trên toàn th? gi?i. H?u h?t các nghiên c?u t?p trung trong giai ?o?n ??n n?m 2100. Tuy nhiên, s? ?m d?n lên s? ti?p t?c di?n ra sau n?m 2100 c? trong tr??ng h?p ng?ng phát th?i khí nhà kính, ??u này là do nhi?t dung riêng c?a ??i d??ng l?n và carbon dioxide t?n t?i lau trong khí quy?n.

Nhi?t ?? toàn c?u t?ng s? làm m?c n??c bi?n dang lên và làm bi?n ??i l??ng giáng th?y, có th? bao g?m c? s? m? r?ng c?a các sa m?c vùng c?n nhi?t ??i. Hi?n t??ng ?m lên ???c d? ?oán s? di?n ra m?nh nh?t ? B?c C?c. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 12

Ki?n t?o m?ng m? t? các chuy?n ??ng ? quy m? l?n c?a th?ch quy?n Trái ??t. H?c thuy?t này hoàn thi?n các quan ni?m tr??c ?ay v? tr?i d?t l?c ??a do Alfred Wegener ?? xu?t trong các th?p niên ??u th? k? 20 và tách gi?n ?áy ??i d??ng trong th?p niên 1960.

Ph?n ngoài cùng nh?t c?a Trái ??t ???c c?u t?o b?i th?ch quy?n n?m trên và quy?n m?m bên d??i. Th?ch quy?n bao g?m v? Trái ??t và ph?n trên cùng nh?t c?a quy?n manti. Quy?n m?m thu?c manti ? tr?ng thái r?n, nh?ng có ?? nh?t và ?ng su?t c?t t??ng ??i th?p nên có th? ch?y gi?ng nh? ch?t l?ng n?u xét theo th?i gian ??a ch?t. Ph?n sau nh?t c?a manti bên d??i quy?n m?m thì c?ng do ch?u áp su?t l?n h?n.

Th?ch quy?n b? v? ra thành các m?ng ki?n t?o và chúng tr??t trên quy?n m?m. Các m?ng này di chuy?n t??ng ??i v?i nhau theo m?t trong ba ki?u ranh gi?i m?ng: h?i t? hay va ch?m; tách gi?n, c?ng ???c g?i là trung tam tách gi?n; và chuy?n d?ng. Các tr?n ??ng ??t, ho?t ??ng núi l?a, s? hình thành các d?y núi, và r?nh ??i d??ng ??u xu?t hi?n d?c theo các ranh gi?i này. S? d?ch chuy?n sang bên c?a các m?ng vào kho?ng 50–100 mm/n?m. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 13

Chi?n d?ch M?n Chau là m?t chi?n d?ch quan s? c?a Quan ??i Liên X? nh?m vào ??o quan Quan ??ng c?a Nh?t t?i khu v?c M?n Chau. ?ay c?ng là chi?n d?ch trên b? l?n nh?t trong Chi?n tranh Thái Bình D??ng ???c th?c hi?n theo s? th?a thu?n gi?a Tam c??ng ??ng Minh và Trung Hoa dan qu?c trong tuyên b? cu?i cùng c?a H?i ngh? Yalta và Tuyên b? Potsdam v? vi?c Liên X? tham gia cùng Hoa K?, Anh và Trung Qu?c ?ánh b?i phát xít Nh?t ? Vi?n ??ng, b?t ??u vào ngày 9 tháng 8 n?m 1945 và k?t thúc ngày 2 tháng 9 v?i s? th?ng l?i c?a H?ng quan.

Chi?n d?ch M?n Chau ???c th?c hi?n 3 tháng sau khi n??c ??c Qu?c x? b? ?ánh b?i, k?t thúc chi?n s? t?i chau ?u theo ?úng cam k?t c?a Liên X? v?i các ??ng minh c?a mình t?i các H?i ngh? Yalta và Postdam. Vào th?i ?i?m ?ó, Phát xít Nh?t ?? b? các n??c ??ng Minh Hoa K?, Anh, úc ?ánh b?t kh?i nhi?u vùng bi?n quan tr?ng trên Thái Bình D??ng. Các h?m ??i c?a Nh?t B?n c?ng ch?u nh?ng thi?t h?i nghiêm tr?ng. H?i quan Hoa K? ?? có m?t t?i vùng bi?n g?n Nh?t B?n. Th?y quan l?c chi?n Hoa K? ?? chi?m ???c m?t s? ??o nh? quan tr?ng g?n các ??o l?n c?a Nh?t B?n. Kh?ng l?c Hoa K? ?? ti?n hành nhi?u tr?n ném bom chi?n l??c vào các thành ph? l?n trên ??t Nh?t. Quan ??i Hoa K? c?ng chu?n b? "K? ho?ch Downfall", d? ki?n ti?n hành hai chi?n d?ch Olympic và Koronet ?? ?ánh chi?m toàn b? các ??o c?a Nh?t B?n. Tuy nhiên, l?c quan Nh?t B?n v?n còn ?óng gi? nhi?u vùng ??t ?? chi?m ???c t?i Trung Qu?c, bán ??o Tri?u Tiên và ??ng Nam á. Trong ?ó, ??o quan Quan ??ng, bao g?m hai ph??ng di?n quan và m?t t?p ?oàn quan ??c l?p chi?m gi? M?n Chau là vùng c?ng nghi?p quan tr?ng t?i ??ng B?c Trong Qu?c. Ngay khi chi?n d?ch m? màn, Ph??ng di?n quan 17 c?a Nh?t B?n t?i Tri?u Tiên c?ng ???c nh?p vào biên ch? c?a ??o quan này. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 14

Titan là v? tinh l?n nh?t c?a Sao Th?, v? tinh duy nh?t ???c bi?t có m?t khí quy?n ??c, và v?t th? duy nh?t tr? Trái ??t có b?ng ch?ng r? ràng v? các v?t th? n??c b? m?t ?n ??nh ?? ???c khám phá.

Titan là v? tinh ? kho?ng cách xa th? hai m??i c?a Sao Th? và xa th? sáu trong nhóm nh?ng v? tinh có kích th??c ?? l?n ?? có hình c?u. Th??ng ???c miêu t? nh? m?t v? tinh có nh?ng ??c ?i?m gi?ng hành tinh, Titan có ???ng kính l?n h?n kho?ng 50% so v?i M?t Tr?ng c?a Trái ??t và có kh?i l??ng l?n h?n 80%. Nó là v? tinh l?n th? hai trong H? M?t Tr?i, sau v? tinh Ganymede c?a Sao M?c, và n?u tính theo ???ng kính nó còn l?n h?n hành tinh nh? nh?t, Sao Thu?, (dù ch? có kh?i l??ng b?ng m?t n?a). Titan là v? tinh ???c phát hi?n ??u tiên c?a Sao Th?, nó ???c khám phá n?m 1655 b?i nhà thiên v?n h?c ng??i Hà Lan Christiaan Huygens.

Titan ???c c?u t?o ch? y?u g?m các v?t li?u b?ng n??c và ?á. M?t ?? khí quy?n dày ??c khi?n chúng ta khó tìm hi?m v? b? m?t c?a Titan cho t?i khi các th?ng tin m?i ???c thu th?p v?i phi v? Cassini–Huygens n?m 2004, g?m c? vi?c phát hi?n các h? hydrocarbon l?ng t?i các vùng c?c c?a v? tinh này. Chúng là nh?ng v?t th? l?ng l?n, ?n ??nh duy nh?t t?n t?i trên b? m?t c?a b?t k? m?t v?t th? t?ng bi?t nào ngoài Trái ??t. V? ??a ch?t, b? m?t v? tinh này còn tr?; dù các ng?n núi và nhi?u núi l?a b?ng (d?ng phun trào gi?ng núi l?a nh?ng thành ph?n ch? y?u là b?ng) có th? có ?? ???c phát hi?n, b? m?t khá ph?ng v?i ch? m?t ít h? va ch?m. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 15

John George Terry (sinh ngày 7 tháng 12, 1980) là c?u th? bóng ?á ng??i Anh hi?n ?ang thi ??u cho cau l?c b? Chelsea FC và ??i tuy?n bóng ?á qu?c gia Anh. Anh thi ??u ? v? trí trung v?, là ??i tr??ng c?a cau l?c b? Chelsea t? mùa gi?i 2003-04 cho ??n nay và là ??i tr??ng ??i tuy?n Anh t? tháng 8 n?m 2006 ??n tháng 2 n?m 2010. Terry c?ng là c?u th? tr??ng thành t? lò ?ào t?o tr? c?a Chelsea.

Terry ???c b?u là H?u v? xu?t s?c nh?t n?m c?a Cúp các ??i v? ??ch bóng ?á qu?c gia chau ?u hai l?n vào n?m 2005 và 2008, C?u th? xu?t s?c nh?t n?m c?a Hi?p h?i c?u th? nhà ngh? Anh (PFA Players' Player of the Year) n?m 2005, và có tên trong danh sách FIFPro World XI 5 mùa gi?i liên ti?p, t? 2005 ??n 2009. Ngoài ra, anh còn là c?u th? ??i tuy?n Anh duy nh?t có m?t trong ??i hình tiêu bi?u c?a Gi?i v? ??ch bóng ?á th? gi?i 2006.

N?m 2007, Terry tr? thành ??i tr??ng ??u tiên nang cao chi?c cúp FA trên san v?n ??ng Wembley m?i sau khi Chelsea giành chi?n th?ng 1-0 tr??c Manchester United trong tr?n chung k?t, và anh c?ng là c?u th? ??u tiên ghi bàn th?ng trên san v?n ??ng này khi ?ánh ??u g? hòa 1-1 trong tr?n giao h?u qu?c t? v?i Brazil. Mùa gi?i 2007-08, Terry ?? ?á h?ng qu? ph?t ??n trong tr?n chung k?t Cúp các ??i v? ??ch bóng ?á qu?c gia chau ?u, làm m?t c? h?i giành chi?n th?ng cho Chelsea và sau ?ó Manchester United ?? giành danh hi?u v? ??ch. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 16

Tr?n chi?n ??ng Solomon di?n ra t? ngày 24 tháng 8 ??n ngày 25 tháng 8 n?m 1942, là tr?n h?i chi?n hàng kh?ng m?u h?m th? ba trên m?t tr?n Thái Bình D??ng trong Th? chi?n th? hai và là tr?n h?i chi?n l?n th? hai gi?a H?i quan Hoa K? và H?i quan ?? qu?c Nh?t B?n trong chi?n d?ch Guadalcanal. Gi?ng nh? trong các tr?n chi?n t?i bi?n San h? và Midway, các chi?n h?m c?a c? hai bên ?? kh?ng nhìn th?y nhau và các ??t t?n c?ng c?a c? hai bên ??u ???c ti?n hành b?ng các máy bay xu?t phát t? hàng kh?ng m?u h?m hay các c?n c? trên ??t li?n.

V?i m?c tiêu tái chi?m san bay Henderson và ??y lùi quan ??ng Minh kh?i Guadalcanal, L?c quan ?? qu?c Nh?t B?n ?? quy?t ??nh ??a thêm quan ?? b? lên Guadalcanal. ?? y?m tr? cho cu?c ?? b? này c?ng nh? ?? tiêu di?t H?m ??i Thái Bình D??ng Hoa K?, ?? ??c Isoroku Yamamoto ?? quy?t ??nh g?i ??n vùng qu?n ??o Solomon m?t l?c l??ng l?n thu?c H?m ??i Liên h?p bao g?m ba hàng kh?ng m?u h?m và nhi?u chi?n h?m khác do phó ?? ??c Nagumo Chūichi ch? huy. Cùng lúc ?ó, nh?n ???c tin h?m ??i Nh?t ti?n v? phía qu?n ??o Solomon, ba L?c l??ng ??c nhi?m hàng kh?ng m?u h?m M? c?a ?? ??c Frank Jack Fletcher c?ng ti?n ??n Guadalcanal ?? ??i phó các n? l?c t?n c?ng c?a quan Nh?t.

K?t thúc tr?n ?ánh, c? hai h?m ??i Nh?t và Hoa K? ??u l?n l??t rút lui sau khi ch?u m?t s? thi?t h?i m?c dù c? hai ??u kh?ng ??t ???c m?t th?ng l?i r? ràng. Tuy nhiên, Hoa K? và các ??ng minh ?? giành ???c m?t l?i th? l?n h?n c? v? chi?n thu?t l?n chi?n l??c trong tr?n ?ánh này vì phía ??ng Minh t?n th?t ít h?n phía Nh?t, ??c bi?t là vi?c h?i quan Nh?t ?? m?t m?t s? l??ng ?áng k? các máy bay và phi hành ?oàn có kinh nghi?m. Ngoài ra ng??i Nh?t còn ph?i ?ình ch? vi?c t?ng quan cho Guadalcanal và t? ?ó tr? ?i bu?c ph?i dùng các khu tr?c h?m thay th? các chuy?n v?n h?m vào nhi?m v? ch? quan, giúp cho ??ng Minh có thêm th?i gian chu?n b? ch?ng l?i các cu?c ph?n c?ng c?a quan Nh?t và ng?n ch?n ng??i Nh?t ?? b? ???c pháo h?ng n?ng, cung c?p ??n d??c và hàng ti?p li?u cho lính Nh?t ?ang chi?n ??u ? trên ??o. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 17

Tinh van Con Cua là m?t tàn tích siêu tan tinh và tinh van gió sao xung trong chòm sao Kim Ng?u. Tinh van này ???c John Bevis quan sát n?m 1731; nó t??ng ?ng v?i siêu tan tinh sáng chói ???c các nhà thiên v?n Trung Hoa và ? R?p ghi nh?n n?m 1054. V?i n?ng l??ng tia X và tia gamma trên 30 KeV, tinh van Con Cua nói chung là ngu?n sáng b?n v?ng m?nh nh?t trên b?u tr?i, v?i th?ng l??ng ?? ?o ??c tr?i r?ng t?i trên 10¹² eV. N?m ? kho?ng cách kho?ng 6.500 n?m ánh sáng t? Trái ??t, tinh van này có ???ng kính 11 n?m ánh sáng và gi?n n? v?i t?c ?? kho?ng 1.500 kil?mét m?i giay. T?i trung tam c?a tinh van này là sao xung Con Cua, m?t sao neutron quay, phát x? các xung c?a b?c x? v?i b??c sóng t? tia gamma t?i sóng radio và v?i t?c ?? quay kho?ng 30,2 l?n m?i giay. Tinh van này là thiên th? ??u tiên ???c nh?n d?ng b?ng v? n? siêu tan tinh l?ch s?. Tinh van này ?óng vai trò nh? là m?t ngu?n b?c x? ?? nghiên c?u các thiên th? che khu?t nó. Trong th?p niên 1950 và 1960, vành nh?t hoa c?a M?t Tr?i ?? ???c x? ?nh t? các quan sát sóng radio c?a tinh van Con Cua v??t ngang qua nó, và trong n?m 2003, ?? dày c?a khí quy?n c?a v? tinh Sao Th? là Titan ?? ???c ?o ??c khi nó ch?n các tia X t? tinh van này. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 18

C?n Tinh là m?t sao lùn ?? n?m cách H? M?t Tr?i x?p x? 4,2 n?m ánh sáng trong chòm sao Bán Nhan M?. Nó ???c Robert Innes, giám ??c ?ài quan sát Union ? Nam Phi, khám phá vào n?m 1915. Ng?i sao này là ng?i sao g?n nh?t v?i M?t Tr?i. Kho?ng cách t? nó ??n các ng?i sao g?n nh?t th? hai và th? ba so v?i M?t Tr?i, t?o nên h? sao ??i Alpha Centauri là 0,21 n?m ánh sáng.

Do là ng?i sao g?n nh?t, ???ng kính góc c?a nó có th? ?o ???c tr?c ti?p, v?i ???ng kính góc b?ng 1/7 c?a M?t Tr?i. Kh?i l??ng c?a C?n Tinh b?ng kho?ng 1/8 kh?i l??ng M?t Tr?i, và m?t ?? trung bình b?ng 40 l?n c?a M?t Tr?i. M?c dù nó có ?? sáng trung bình r?t th?p, C?n Tinh là m?t sao lóe sáng th?nh tho?ng b?ng sáng lên do ho?t ??ng t? tr??ng. T? tr??ng c?a ng?i sao ???c t?o ra do s? ??i l?u trong ng?i sao, và k?t qu? là ho?t ??ng lóe sáng t?o ra t?ng l??ng b?c x? tia X b?ng v?i b?c x? do M?t Tr?i t?o ra. H?n h?p nhiên li?u t?i nhan c?a C?n Tinh tham gia vào chuy?n ??ng ??i l?u và t?c ?? s?n sinh n?ng l??ng th?p có ngh?a là ng?i sao s? n?m trong d?i chính trong kho?ng b?n nghìn t? n?m, hay b?ng 300 l?n tu?i c?a v? tr? hi?n nay.

Vi?c tìm ki?m các v?t th? quay quanh C?n Tinh v?n ch?a thành c?ng, v?i s? t?p trung vào các hành tinh lùn và hành tinh khí kh?ng l?. Các phép ?o chính xác v? v?n t?c xuyên tam c?ng gi?i h?n s? có m?t các hành tinh siêu Trái ??t trong vùng s?ng ???c c?a ng?i sao. Vi?c xác ??nh các v?t th? nh? h?n s? ?òi h?i nh?ng thi?t b? m?i, nh? nhi?m v? giao thoa k? kh?ng gian. Do C?n Tinh là m?t ng?i sao lùn ?? và lóe sáng, li?u có hành tinh quay quanh nó có th? có s? s?ng hay kh?ng v?n là cau h?i ?ang ???c tranh lu?n. C?ng là ng?i sao g?n nh?t, ?? có nh?ng ?? xu?t nó là m?t trong nh?ng ?ích ??n c?a các chuy?n du hành gi?a các ng?i sao. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 19

A.C. Milan là m?t cau l?c b? bóng ?á c?a thành ph? Milano, Y ???c thành l?p ngày 16 tháng 12 n?m 1899. T?i mùa gi?i 2009-2010, ??i bóng ?ang thi ??u t?i Serie A, h?ng ??u cao nh?t c?a Gi?i v? ??ch bóng ?á qu?c gia Y và có h? s? UEFA, ch? s? d?a trên thành tích trong 5 mùa gi?i c?p chau l?c g?n nh?t c?a cau l?c b?, ??ng th? 5 ? chau ?u. ? c?p ?? qu?c t?, Milan cùng Boca Juniors c?a Argentina hi?n ?ang gi? k? l?c v? s? danh hi?u qu?c t? v?i 18 danh hi?u, trong ?ó có 4 Cúp Liên l?c ??a/Cúp th? gi?i các cau l?c b?, 5 Siêu cúp chau ?u, 7 Cúp C1/UEFA Champions League và 2 Cúp các ??i ?o?t cúp.

N?u nh? ? ??u tr??ng chau ?u, Milan là cau l?c b? Y có nhi?u danh hi?u nh?t thì t?i gi?i v? ??ch bóng ?á qu?c gia Y, cau l?c b? có thành tích x?p th? hai, sau Juventus, v?i 17 danh hi?u v? ??ch qu?c gia, 5 Cúp qu?c gia và 5 Siêu cúp qu?c gia. Trong l?ch s? c?a mình, A.C. Milan ?? t?ng hai l?n ph?i xu?ng ch?i t?i Serie B trong các n?m 1980 và 1982, trong ?ó l?n ??u tiên là do án ph?t c?a Liên ?oàn bóng ?á qu?c gia Y vì Milan có dính líu t?i v? bê b?i dàn x?p t? s? Totonero. Vào ??u th?p niên 2000 ??i bóng còn dính líu t?i m?t v? bê b?i bóng ?á khác có tên Calciopoli. Trong l?ch s? gi?i Serie A, Milan là cau l?c b? duy nh?t t?ng v? ??ch mà kh?ng ?? thua b?t c? tr?n ??u nào trong su?t mùa gi?i (mùa 1991-1992). ?ay c?ng là cau l?c b? duy nh?t t?ng có c?u th? chi?m ch?n c? ba v? trí ??u tiên c?a cu?c bình ch?n Qu? bóng vàng chau ?u, ?ó là vào hai n?m 1988 khi b? ba ng??i Hà Lan c?a Milan là Marco van Basten, Ruud Gullit và Frank Rijkaard l?n l??t x?p th? nh?t, nhì và ba trong cu?c bình ch?n và 1989 v?i các c?u th? Marco van Basten, Franco Baresi và Frank Rijkaard. Trong m?t cu?c th?m dò c?a t?p chí World Soccer th?c hi?n vào n?m 2007, ??i hình A.C. Milan v?i b? ba "Hà Lan bay" Gullit-Rijkaard-Van Basten d??i th?i hu?n luy?n viên Arrigo Sacchi ???c b?u ch?n là ??i hình c?p cau l?c b? m?nh nh?t trong l?ch s? và tính chung ch? thua ??i hình các ??i tuy?n qu?c gia Brassil n?m 1970, Hà Lan n?m 1974 và Hungary giai ?o?n 1953-1954. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 20

M?t Tr?i là ng?i sao ? trung tam H? M?t Tr?i, chi?m kho?ng 99,86% kh?i l??ng c?a H? M?t Tr?i. Trái ??t và các thiên th? khác nh? các hành tinh, ti?u hành tinh, thiên th?ch, sao ch?i, và b?i quay quanh M?t Tr?i. Kho?ng cách trung bình gi?a M?t Tr?i và Trái ??t x?p x? 149,6 tri?u kil?mét (1 ??n v? thiên v?n AU) nên ánh sáng M?t Tr?i c?n 8 phút 19 giay m?i ??n ???c Trái ??t. Trong m?t n?m, kho?ng cách này thay ??i t? 147,1 tri?u kil?mét ? ?i?m c?n nh?t (kho?ng ngày 3 tháng 1), t?i xa nh?t là 152,1 tri?u kil?mét ? ?i?m vi?n nh?t (kho?ng ngày 4 tháng 7). N?ng l??ng M?t Tr?i ? d?ng ánh sáng h? tr? cho h?u h?t s? s?ng trên Trái ??t th?ng qua quá trình quang h?p, và ?i?u khi?n khí h?u c?ng nh? th?i ti?t trên Trái ??t. Thành ph?n c?a M?t Tr?i g?m hydro (kho?ng 74% kh?i l??ng, hay 92% th? tích), heli (kho?ng 24% kh?i l??ng, 7% th? tích), và m?t l??ng nh? các nguyên t? khác, g?m s?t, nickel, oxy, silic, l?u hu?nh, magiê, carbon, neon, canxi, và crom. M?t Tr?i có h?ng quang ph? G2V. G2 có ngh?a nó có nhi?t ?? b? m?t x?p x? 5.778 K (5.505 °C) khi?n nó có màu tr?ng, và th??ng có màu vàng khi nhìn t? b? m?t Trái ??t b?i s? tán x? khí quy?n. Chính s? tán x? này c?a ánh sáng ? gi?i h?n cu?i màu xanh c?a quang ph? khi?n b?u tr?i có màu xanh. Quang ph? M?t Tr?i có ch?a các ???ng ion hoá và kim lo?i trung tính c?ng nh? các ???ng hydro r?t y?u. V (s? 5 La M?) trong l?p quang ph? th? hi?n r?ng M?t Tr?i, nh? h?u h?t các ng?i sao khác, là m?t ng?i sao thu?c d?y chính. ?i?u này có ngh?a nó t?o ra n?ng l??ng b?ng t?ng h?p h?t nhan c?a h?t nhan hydro thành heli. Có h?n 100 tri?u ng?i sao l?p G2 trong Ngan Hà c?a chúng ta. T?ng b? coi là m?t ng?i sao nh? và khá t?m th??ng nh?ng th?c t? theo hi?u bi?t hi?n t?i, M?t Tr?i sáng h?n 85% các ng?i sao trong Ngan Hà v?i ?a s? là các sao lùn ??. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 21

Thuy?t t??ng ??i r?ng là m?t ly thuy?t v? h?p d?n do Albert Einstein phát tri?n t? n?m 1907 ??n n?m 1915. Theo thuy?t t??ng ??i r?ng, chúng ta quan sát th?y s? hút gi?a các kh?i l??ng v?i nhau là do k?t qu? c?a s? u?n cong kh?ng gian và th?i gian do chúng gay ra. Cho ??n ??u th? k? 20, ??nh lu?t v?n v?t h?p d?n c?a Newton ?? ???c c?ng nh?n h?n hai tr?m n?m do nh?ng miêu t? phù h?p v? l?c h?p d?n gi?a các kh?i l??ng v?i nhau. Trong m? hình c?a Newton, h?p d?n là k?t qu? c?a l?c hút gi?a các v?t th? v?i nhau. M?c dù chính Newton ?? b?n kho?n v? b?n ch?t bí ?n c?a l?c này, nh?ng m? hình c?a ?ng ?? r?t thành c?ng trong vi?c miêu t? chuy?n ??ng c?a các v?t th?. Các thí nghi?m và quan sát ?? cho th?y ly thuy?t h?p d?n c?a Einstein có k? ??n m?t vài hi?u ?ng mà ch?a ???c gi?i thích th?a ?áng b?i ??nh lu?t c?a Newton, nh? d? th??ng nh? trong qu? ??o c?a sao Th?y và các hành tinh khác. Thuy?t t??ng ??i t?ng quát c?ng tiên ?oán nh?ng hi?u ?ng m?i c?a h?p d?n, nh? sóng h?p d?n, th?u kính h?p d?n và hi?u ?ng c?a h?p d?n tác ??ng lên th?i gian còn ???c g?i là s? gi?n th?i gian do h?p d?n. R?t nhi?u tiên ?oán này ?? ???c xác nh?n b?i các thí nghi?m, trong khi nhi?u ch? ?? khác v?n còn ?ang ???c ti?p t?c nghiên c?u. Ví d?, m?c dù ?? có nh?ng ch?ng c? gián ti?p v? sóng h?p d?n, ch?ng c? tr?c ti?p v? s? t?n t?i c?a chúng v?n còn ?ang ???c thu th?p b?i m?t s? nhóm các nhà khoa h?c v? th?c nghi?m trên th? gi?i nh? các d? án LIGO và GEO 600. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 22

Chi?n d?ch Sao Thiên V??ng là m?t danh c?a chi?n d?ch có tính chi?n l??c c?a Liên X? th?i gian cu?i n?m 1942 trong Chi?n tranh th? gi?i th? hai t?i khu v?c phía Nam m?t tr?n X?-??c, trên hai khúc ngo?t giáp nhau c?a s?ng ??ng và s?ng Volga v?i trung tam là thành ph? Stalingrad. K?t qu? c?a chi?n d?ch này là vi?c ba ph??ng di?n quan Liên X? ?? bao vay T?p ?oàn quan 6 và m?t ph?n T?p ?oàn quan xe t?ng 4 c?a quan ??i ??c Qu?c X?, ?ánh thi?t h?i n?ng các T?p ?oàn quan 3 và 4 c?a Romania, t?p ?oàn quan 8 c?a Y và b? ph?n bên ngoài vòng vay c?a T?p ?oàn quan xe t?ng 4 c?a ??c. Chi?n d?ch này là giai ?o?n ??u c?a toàn b? Chi?n d?ch Stalingrad v?i m?c ?ích tiêu di?t các l?c l??ng ??c ? bên trong và xung quanh Stalingrad, ?ánh lùi các cu?c t?n c?ng m? vay c?a Quan ??i ??c Qu?c x? trong chi?n d?ch B?o Mùa ??ng. Vi?c ho?ch ??nh chi?n d?ch Sao Thiên V??ng ???c kh?i x??ng vào th??ng tu?n tháng 9 n?m 1942, ???c tri?n khai ??ng th?i v?i các k? ho?ch bao vay và tiêu di?t m?t b? ph?n c?a C?m t?p ?oàn quan Trung Tam (??c) t?i khu v?c Rzhev - Viazma (Chi?n d?ch Sao Ho?) và các chi?n d?ch ki?m ch? C?m t?p ?oàn quan A c?a ??c t?i Kavkaz. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 23

Tr?n Tenaru di?n ra ngày 21 tháng 8 n?m 1942 trên ??o Guadalcanal gi?a L?c quan ?? qu?c Nh?t B?n và quan ??ng Minh (ch? y?u là thu? quan l?c chi?n Hoa K?). ?ay là tr?n ph?n kích ??u tiên c?a l?c quan Nh?t trong Chi?n d?ch Guadalcanal.

Trong tr?n ?ánh này, l?c l??ng thu? quan l?c chi?n Hoa K? d??i s? ch? huy c?a Thi?u t??ng Alexander Vandegrift ?? ??y lùi cu?c t?n c?ng c?a quan Nh?t thu?c “L?c l??ng Th? nh?t” trung ?oàn "Ichiki" do ??i tá Kiyonao Ichiki ch? huy. L?c l??ng lính thu? ?ánh b? ?? thi?t l?p vành ?ai phòng th? Lunga b?o v? san bay Henderson, san bay mà quan ??ng Minh chi?m ???c trong cu?c ?? b? ngày 7 tháng 8. Trung ?oàn Ichiki ?? ???c ?i?u ??ng ??n Guadalcanal ?? ch?ng l?i cu?c ?? b? c?a ??ng Minh v?i nhi?m v? chi?m l?i san bay và ??y lùi quan ??ng Minh ra kh?i ??o. Do ??c ?oán quá th?p v? s? l??ng quan ??ng Minh t?i Guadalcanal, lúc b?y gi? kho?ng 11.000 ng??i, trung ?oàn Ichiki ?? cho ti?n hành m?t cu?c t?n c?ng tr?c di?n b?ng ban ?êm vào các v? trí lính thu? ?ánh b? ? l?ch Alligator phía ??ng vành ?ai Lunga. K?t c?c là trung ?oàn Ichiki ?? b? ?ánh b?i v?i th??ng vong r?t l?n c?a quan Nh?t. Lúc tr?i sáng, các ??n v? Th?y quan L?c chi?n t? ch?c ph?n c?ng trung ?oàn này và tiêu di?t ???c thêm nhi?u lính Nh?t, trong ?ó có chính ??i tá Ichiki.

Tr?n ?ánh này là m?t trong ba tr?n ?ánh l?n trên b? c?a quan Nh?t trong chi?n d?ch Guadalcanal. Sau tr?n Tenaru, ng??i Nh?t ?? nh?n ra l?c l??ng ??ng Minh trên ??o Guadalcanal l?n h?n nhi?u so v?i h? d? tính và sau ?ó h? ?? ph?i ?? b? thêm quan lên ??o ?? giành l?i san bay Henderson. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 24

Tr?n Tenaru di?n ra ngày 21 tháng 8 n?m 1942 trên ??o Guadalcanal gi?a L?c quan ?? qu?c Nh?t B?n và quan ??ng Minh (ch? y?u là thu? quan l?c chi?n Hoa K?). ?ay là tr?n ph?n kích ??u tiên c?a l?c quan Nh?t trong Chi?n d?ch Guadalcanal.

Trong tr?n ?ánh này, l?c l??ng thu? quan l?c chi?n Hoa K? d??i s? ch? huy c?a Thi?u t??ng Alexander Vandegrift ?? ??y lùi cu?c t?n c?ng c?a quan Nh?t thu?c “L?c l??ng Th? nh?t” trung ?oàn "Ichiki" do ??i tá Kiyonao Ichiki ch? huy. L?c l??ng lính thu? ?ánh b? ?? thi?t l?p vành ?ai phòng th? Lunga b?o v? san bay Henderson, san bay mà quan ??ng Minh chi?m ???c trong cu?c ?? b? ngày 7 tháng 8. Trung ?oàn Ichiki ?? ???c ?i?u ??ng ??n Guadalcanal ?? ch?ng l?i cu?c ?? b? c?a ??ng Minh v?i nhi?m v? chi?m l?i san bay và ??y lùi quan ??ng Minh ra kh?i ??o. Do ??c ?oán quá th?p v? s? l??ng quan ??ng Minh t?i Guadalcanal, lúc b?y gi? kho?ng 11.000 ng??i, trung ?oàn Ichiki ?? cho ti?n hành m?t cu?c t?n c?ng tr?c di?n b?ng ban ?êm vào các v? trí lính thu? ?ánh b? ? l?ch Alligator phía ??ng vành ?ai Lunga. K?t c?c là trung ?oàn Ichiki ?? b? ?ánh b?i v?i th??ng vong r?t l?n c?a quan Nh?t. Lúc tr?i sáng, các ??n v? Th?y quan L?c chi?n t? ch?c ph?n c?ng trung ?oàn này và tiêu di?t ???c thêm nhi?u lính Nh?t, trong ?ó có chính ??i tá Ichiki.

Tr?n ?ánh này là m?t trong ba tr?n ?ánh l?n trên b? c?a quan Nh?t trong chi?n d?ch Guadalcanal. Sau tr?n Tenaru, ng??i Nh?t ?? nh?n ra l?c l??ng ??ng Minh trên ??o Guadalcanal l?n h?n nhi?u so v?i h? d? tính và sau ?ó h? ?? ph?i ?? b? thêm quan lên ??o ?? giành l?i san bay Henderson. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 25

Bóng ?á là m?n th? thao ??ng ??i ???c ch?i gi?a hai ??i v?i nhau, m?i ??i có 11 c?u th? trên san. Trò ch?i này dùng m?t qu? bóng và th??ng ???c ch?i trên san c? hình ch? nh?t v?i hai khung thành ? hai ??u san. M?c tiêu c?a trò ch?i là ghi ?i?m b?ng cách ??a bóng vào khung thành c?a ??i ??i ??ch. Ngo?i tr? th? m?n, các c?u th? khác ??u kh?ng ???c c? y dùng tay ho?c cánh tay ?? ch?i bóng. ??i chi?n th?ng là ??i ghi ???c nhi?u bàn th?ng h?n khi k?t thúc tr?n ??u.

Bóng ?á ???c ch?i ? ??ng c?p chuyên nghi?p trên th? gi?i. Hàng tri?u ng??i ??n san v?n ??ng ?? xem các tr?n thi ??u có ??i bóng mà h? yêu thích, và hàng tri?u ng??i khác theo d?i qua tivi n?u kh?ng th? ??n san v?n ??ng. Ngoài ra, còn r?t nhi?u ng??i ch?i m?n th? thao này ? ??ng c?p nghi?p d?.

Theo m?t cu?c kh?o sát c?ng b? vào n?m 2001 c?a FIFA, t? ch?c qu?n ly bóng ?á trên th? gi?i, có h?n 240 tri?u ng??i th??ng xuyên ch?i bóng ?á ? h?n 200 qu?c gia. Lu?t ch?i ??n gi?n và d?ng c? thi ??u ít t?n kém giúp cho trò ch?i này phát tri?n m?nh m?. ? nhi?u n??c, bóng ?á có vai trò quan tr?ng trong cu?c s?ng c?a ng??i ham m?, trong c?ng ??ng ??a ph??ng hay c? qu?c gia; do ?ó có th? nói ?ay là m?n th? thao ph? bi?n nh?t th? gi?i. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 26

Sao Thiên V??ng, hành tinh th? b?y trong H? M?t Tr?i, hi?n t?i có 27 v? tinh, t?t c? ???c ??t tên theo các nhan v?t t? các tác ph?m c?a William Shakespeare và Alexander Pope. William Herschel ?? khám phá hai v? tinh ??u tiên, Titania và Oberon, vào n?m 1787, và các v? tinh hình c?u (Ariel và Umbriel) ?? ???c William Lassell phát hi?n n?m 1851, (Miranda) ???c Gerard Kuiper phát hi?n n?m 1948. Các v? tinh còn l?i ???c phát hi?n sau n?m 1985, ho?c là trong s? m?nh bay ngang qua c?a Voyager 2 ho?c b?i s? h? tr? c?a kính thiên v?n ??t trên Trái ??t.

V? tinh Sao Thiên V??ng ???c chia thành ba nhóm: m??i ba v? tinh vòng trong, n?m v? tinh l?n, và chín v? tinh d? hình. V? tinh vòng trong là nh?ng thiên th? nh? và t?i chia s? chung ngu?n g?c và tính ch?t v?i vành ?ai hành tinh. N?m v? tinh l?n có kh?i l??ng ?? ?? ??t ???c tr?ng thái can b?ng thu? t?nh, và b?n trong s? ?ó có d?u hi?u quá trình d?ch chuy?n n?i l?c ?? hình thành các h?m núi và núi l?a trên b? m?t. V? tinh l?n nh?t trong n?m v? tinh, Titania, có ???ng kính 1578 km và là v? tinh l?n th? tám trong H? M?t Tr?i, có kh?i l??ng nh? h?n 20 l?n M?t Tr?ng. Các v? tinh d? hình c?a Sao Thiên V??ng n?m ? xa hành tinh có qu? ??o elip và ?? nghiêng qu? ??o c?a chúng l?n, ??ng th?i chuy?n ??ng ng??c chi?u v?i chi?u t? quay c?a hành tinh. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 27

Sao Thiên V??ng, hành tinh th? b?y trong H? M?t Tr?i, hi?n t?i có 27 v? tinh, t?t c? ???c ??t tên theo các nhan v?t t? các tác ph?m c?a William Shakespeare và Alexander Pope. William Herschel ?? khám phá hai v? tinh ??u tiên, Titania và Oberon, vào n?m 1787, và các v? tinh hình c?u (Ariel và Umbriel) ?? ???c William Lassell phát hi?n n?m 1851, (Miranda) ???c Gerard Kuiper phát hi?n n?m 1948. Các v? tinh còn l?i ???c phát hi?n sau n?m 1985, ho?c là trong s? m?nh bay ngang qua c?a Voyager 2 ho?c b?i s? h? tr? c?a kính thiên v?n ??t trên Trái ??t.

V? tinh Sao Thiên v??ng ???c chia thành ba nhóm: m??i ba v? tinh vòng trong, n?m v? tinh l?n, và chín v? tinh d? hình. V? tinh vòng trong là nh?ng thiên th? nh? và t?i chia s? chung ngu?n g?c và tính ch?t v?i vành ?ai hành tinh. N?m v? tinh l?n có kh?i l??ng ?? ?? ??t ???c tr?ng thái can b?ng thu? t?nh, và b?n trong s? ?ó có d?u hi?u quá trình d?ch chuy?n n?i l?c ?? hình thành các h?m núi và núi l?a trên b? m?t. V? tinh l?n nh?t trong n?m v? tinh, Titania, có ???ng kính 1578 km và là v? tinh l?n th? tám trong H? M?t Tr?i, có kh?i l??ng nh? h?n 20 l?n M?t Tr?ng. Các v? tinh d? hình c?a Sao Thiên V??ng n?m ? xa hành tinh có qu? ??o elip và ?? nghiêng qu? ??o c?a chúng l?n, ??ng th?i chuy?n ??ng ng??c chi?u v?i chi?u t? quay c?a hành tinh. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 28

Vi?n Vi?n ??ng Bác c? là m?t trung tam nghiên c?u c?a Pháp v? ??ng ph??ng h?c, ch? y?u t?i th?c ??a. ???c chính th?c thành l?p vào n?m 1900, Vi?n Vi?n ??ng Bác c? có tr? s? ??u tiên ? Vi?t Nam và ti?n hành các nghiên c?u, kh?o c? trên bán ??o ??ng D??ng. Do chi?n tranh, n?m 1957, Vi?n Vi?n ??ng Bác c? ph?i r?i Hà N?i t?i Campuchia, và ti?p ?ó r?i Phnom Penh v? Paris n?m 1975. Hi?n nay, Vi?n Vi?n ??ng Bác c? thu?c B? Giáo d?c ??i h?c và Nghiên c?u Pháp, có 17 trung tam nghiên c?u t?i 12 qu?c gia chau á.

Trong h?n m?t th? k? t?n t?i, Vi?n Vi?n ??ng Bác c? ?? ??t ???c nhi?u thành t?u quan tr?ng v? ??ng ph??ng h?c. T?p chí nghiên c?u Bulletin de l'école fran?aise d'Extrême-Orient (T?p san Vi?n Vi?n ??ng Bác c?, vi?t t?t BEFEO), ?? tr? nên quen thu?c trong ph?n danh m?c tham kh?o c?a nhi?u sách, bài vi?t v? kh?o c? và l?ch s? á chau. Vi?n Vi?n ??ng Bác c? c?ng có nh?ng ?nh h??ng quan tr?ng ??i v?i các s? gia Vi?t Nam th? k? 20. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 29

Cách m?ng tháng B?y là cu?c cách m?ng t?i Pháp, di?n ra ch? y?u ? Paris, vào tháng 7 n?m 1830 d??i th?i Bourbon ph?c hoàng. Trong giai ?o?n cai tr? c?a Charles X, nh?ng mau thu?n gi?a hai phe t? do và b?o hoàng c?c ?oan ?? gay nên các bi?n ??ng chính tr? kéo dài. Mùa hè n?m 1829, Charles X ??a Jules de Polignac, m?t ng??i b?o hoàng, lên gi? ch?c th? t??ng, thành l?p m?t chính ph? m?i. Tr??c nh?ng ch?ng ??i c?a các ngh? s? phái t? do, nhà vua gi?i tán Ngh? vi?n và ??nh ?i?m là chi?u d? Saint-Cloud ngày 26 tháng 7 n?m 1830 ?? khi?n nh?ng ng??i ??i l?p n?i d?y.

Trong ba ngày 27, 28, 29, ng??i dan Paris d?ng ch??ng ng?i v?t trên ???ng ph?, ch?ng l?i quan ??i c?a Th?ng ch? Marmont. Cu?c xung ??t ?? khi?n 200 quan hoàng gia và 800 ng??i n?i d?y thi?t m?ng. Charles X cùng gia ?ình ch?y kh?i Paris. Sau khi do d? gi?a n?n c?ng hòa và quan ch?, các ngh? s? ??ng y ??a C?ng t??c Orléans, thu?c nhánh th? c?a dòng h? Bourbon, lên ng?i vua. Cách m?ng tháng B?y di?n ra trong th?i gian ng?n ng?i, kh?ng ch?m d?t n?n quan ch? mà ch? k?t thúc th?i k? tr? vì c?a Charles X. C?ng t??c Orléans tr? thành Louis-Philippe I, ??ng quang ngày 9 tháng 8 v?i t??c hi?u Vua c?a ng??i Pháp—kh?ng còn x?ng Vua n??c Pháp nh? các v? quan v??ng nhà Bourbon tr??c ?ó—b?t ??u cho n?n Quan ch? tháng B?y.

Di?n ra trong ba ngày t? 27 t?i 29, Cách m?ng tháng B?y ???c g?i trong ti?ng Pháp là Trois Glorieuses, có ngh?a Ba ngày vinh quang. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 30

Cách m?ng tháng B?y là cu?c cách m?ng t?i Pháp, di?n ra ch? y?u ? Paris, vào tháng 7 n?m 1830 d??i th?i Bourbon ph?c hoàng. Trong giai ?o?n cai tr? c?a Charles X, nh?ng mau thu?n gi?a hai phe t? do và b?o hoàng c?c ?oan ?? gay nên các bi?n ??ng chính tr? kéo dài. Mùa hè n?m 1829, Charles X ??a Jules de Polignac, m?t ng??i b?o hoàng, lên gi? ch?c th? t??ng, thành l?p m?t chính ph? m?i. Tr??c nh?ng ch?ng ??i c?a các ngh? s? phái t? do, nhà vua gi?i tán Ngh? vi?n và ??nh ?i?m là chi?u d? Saint-Cloud ngày 26 tháng 7 n?m 1830 ?? khi?n nh?ng ng??i ??i l?p n?i d?y.

Trong ba ngày 27, 28, 29, ng??i dan Paris d?ng ch??ng ng?i v?t trên ???ng ph?, ch?ng l?i quan ??i c?a Th?ng ch? Marmont. Cu?c xung ??t ?? khi?n 200 quan hoàng gia và 800 ng??i n?i d?y thi?t m?ng. Charles X cùng gia ?ình ch?y kh?i Paris. Sau khi do d? gi?a n?n c?ng hòa và quan ch?, các ngh? s? ??ng y ??a C?ng t??c Orléans, thu?c nhánh th? c?a dòng h? Bourbon, lên ng?i vua. Cách m?ng tháng B?y di?n ra trong th?i gian ng?n ng?i, kh?ng ch?m d?t n?n quan ch? mà ch? k?t thúc th?i k? tr? vì c?a Charles X. C?ng t??c Orléans tr? thành Louis-Philippe I, ??ng quang ngày 9 tháng 8 v?i t??c hi?u Vua c?a ng??i Pháp—kh?ng còn x?ng Vua n??c Pháp nh? các v? quan v??ng nhà Bourbon tr??c ?ó—b?t ??u cho n?n Quan ch? tháng B?y.

Di?n ra trong ba ngày t? 27 t?i 29, Cách m?ng tháng B?y ???c g?i trong ti?ng Pháp là Trois Glorieuses, có ngh?a Ba ngày vinh quang. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 31

?á phi?n d?u là m?t lo?i ?á tr?m tích h?t m?n giàu ch?t h?u c? và ch?a m?t l??ng l?n kerogen có th? chi?t tách các lo?i hydrocacbon l?ng. Các nhà ??a ch?t kh?ng x?p nó vào nhóm ?á phi?n sét, và hàm l??ng kerogen c?ng khác so v?i d?u th?. Kerogen ?òi h?i c?n ph?i x? ly nhi?u h?n ?? có th? s? d?ng ???c so v?i d?u th?, các quá trình x? ly t?n nhi?u chi phí so v?i s? d?ng d?u th? c? v? m?t tài chính và tác ??ng m?i tr??ng. S? tích t? ?á phi?n d?u di?n ra trên kh?p th? gi?i, ?a s? là ? Hoa K?. ??c tính l??ng tích t? này trên toàn c?u ??t kho?ng 2,8 ??n 3,3 ngàn t? thùng có th? thu h?i.

Quá trình nhi?t phan hóa h?c có th? bi?n ??i kerogen trong ?á phi?n d?u thành d?u th? t?ng h?p. Nung ?á phi?n d?u ? m?t nhi?t ?? ?? cao s? t?o ra h?i, quá trình này có th? ch?ng c?t ?? t?o ra d?u ?á phi?n gi?ng d?u m? và khí ?á phi?n d?u có th? ??t ???c. Các ngành c?ng nghi?p c?ng có th? ??t tr?c ti?p ?á phi?n d?u nh? là m?t ngu?n nhiên li?u c?p th?p ?? phát ?i?n và s??i ?m, và c?ng có th? dùng nó nh? là nguyên li?u th? trong hóa h?c và s?n xu?t v?t li?u xay d?ng.

?á phi?n d?u ???c chú y ??n nh? là m?t ngu?n n?ng l??ng khi mà giá d?u th? th?ng th??ng t?ng cao và c?ng là m?t l?a ch?n ??i v?i các khu v?c ph? thu?c vào n?ng l??ng cung c?p t? bên ngoài. Vi?c khai thác và x? ly ?á phi?n d?u liên quan ??n các v?n ?? m?i tr??ng nh?: s? d?ng ??t, ch?t th?i, s? d?ng n??c, qu?n ly n??c th?i, phát th?i khí nhà kính và ? nhi?m kh?ng khí. Estonia và Trung Qu?c ?? phát tri?n m?nh các ngành c?ng nghi?p ?á phi?n d?u, bên c?nh ?ó Brazil, ??c, Israel và Nga c?ng s? d?ng ?á phi?n d?u. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 32

CLANNAD là m?t visual novel ???c phát tri?n b?i h?ng ph?n m?m Key, c?ng ty này c?ng cho ra ??i hai tác ph?m thành c?ng khác là Kanon và AIR. Vào ngày 28 tháng 4 n?m 2004, Key phát hành phiên b?n v?i s? l??ng gi?i h?n trên h? máy PC. Và ch?a ??y b?n tháng sau ?ó vào ngày 8 tháng 8 cùng n?m, các phiên b?n chính th?c trên các h? máy PlayStation 2, PlayStation Portable, Xbox 360 và PlayStation 3 c?ng ???c ra m?t. CLANNAD có cách ch?i theo l?i tuy?n tính, tuy ch? ?i theo c?t truy?n ??nh s?n nh?ng ng??i ch?i có th? t??ng tác ?? có các k?t thúc khác nhau. C?t truy?n ch? y?u ?i sau vào n?i tam c?a n?m nhan v?t n? chính.

CLANNAD c?ng ???c chuy?n th? sang m?t vài lo?i hình truy?n th?ng khác. Có b?n dòng manga: dòng truy?n ??u tiên ???c ??ng trên t?p chí Comic Rush, dòng th? hai ??ng trên t?p chí Comi Digi +, dòng th? ba ??ng trên hai t?p chí Dengeki G's Magazine và Dengeki G's Festival! Comic, dòng th? t? trên Dragon Age Pure. Phiên b?n phim anime c?a CLANNAD ???c th?c hi?n b?i h?ng s?n xu?t ho?t hình Toei Animation và phát hành ngày 15 tháng 9 n?m 2007 cùng hai b? anime truy?n hình dài t?p ?i kèm hai OVA ???c th?c hi?n b?i Kyoto Animation, c?ng ty ?? t?ng chuy?n th? hai tác ph?m tr??c c?a Key là AIR và Kanon. Sau ?ó hai b? ??a Drama CD v?i 9 t?p t?t c? c?ng ???c phát hành. T?t c? các b? anime cùng các OVA theo nó ??u ???c b?n ??a hóa và phan ph?i b?ng ti?ng Anh b?i Section23 Films. Vào tháng 3 và tháng 5 n?m 2009, b? anime ??u tiên tên CLANNAD ???c phát hành t?i th? tr??ng B?c M? trong hai b? h?p ??a, m?i b? h?p ch?a n?a lo?t anime. B? th? hai tên CLANNAD After Story ???c phát hành t?i th? tr??ng B?c M? trong hai b? h?p ??a vào tháng 10 và tháng 12 cùng n?m. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 33

Hành tinh là m?t thiên th? quay xung quanh m?t ng?i sao hay các tàn tích sao, có ?? kh?i l??ng ?? nó có hình c?u do chính l?c h?p d?n c?a nó gay nên, có kh?i l??ng d??i kh?i l??ng gi?i h?n ?? có th? di?n ra ph?n ?ng h?p h?ch (ph?n ?ng nhi?t h?ch) c?a deuterium và ?? hút s?ch mi?n lan c?n quanh nó nh? các v?t th? nh?.

Ch? "hành tinh" là m?t ch? Hán-Vi?t có ngh?a là m?t "tinh c?u di ??ng", kh?ng ??ng yên m?t ch?. S? d? có tên g?i này là ?? phan bi?t hành tinh v?i các ng?i sao khác trên b?u tr?i. Do th?i x?a ng??i Trung Hoa nhìn lên b?u tr?i th?y các ng?i sao và các hành tinh ??u là các ??m sáng nh? nhau nên ??u g?i là "sao" (tinh). Nh?ng do các hành tinh có th? di chuy?n v? trí t??ng ??i v?i Trái ??t khá r? nên n?u ?? y s? th?y v? trí c?a các hành tinh này trên b?u tr?i qua m?i ?êm là khác nhau. Vì v?y ng??i x?a ngh? r?ng có nh?ng ng?i sao có th? di chuy?n g?i là "hành tinh" (hành là ?i, di chuy?n, tinh là ng?i sao), còn nh?ng ng?i sao khác có v? trí c? ??nh g?i là "??nh tinh". "Hành tinh" ? các ng?n ng? ?u chau nh? ti?ng Anh, ti?ng Pháp, ti?ng Tay Ban Nha, ti?ng Y, ti?ng ??c... ??u có ngu?n g?c t? ch? planetes (Πλαν?τη?) c?a ti?ng Hy L?p. Planetes có ngh?a là "dan du m?c". [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 34

M?t Tr?i, ng?i sao g?n Trái ??t nh?t, là ngu?n n?ng l??ng cho s? s?ng trên hành tinh c?a chúng ta.

M?t ng?i sao là m?t qu? c?u plasma sáng, kh?i l??ng l?n ???c gi? b?i l?c h?p d?n. Ng?i sao g?n Trái ??t nh?t là M?t Tr?i, nó là ngu?n c?a h?u h?t n?ng l??ng trên Trái ??t. Nhi?u ng?i sao khác có th? nhìn th?y ???c trên b?u tr?i ?êm, khi chúng kh?ng b? lu m? ?i d??i ánh sáng c?a M?t Tr?i. V? m?t l?ch s?, h?u h?t các ng?i sao sáng và nhìn th?y b?ng m?t th??ng n?m trên thiên c?u ???c nhóm l?i cùng nhau thành các chòm sao và các m?ng sao, và nh?ng ng?i sao sáng nh?t ??u ???c ??t nh?ng tên g?i riêng. Các danh l?c sao m? r?ng ?? ???c các nhà thiên v?n l?p nên, cung c?p các cách ??nh danh sao theo tiêu chu?n hóa.

Trong ph?n l?n th?i gian ho?t ??ng c?a nó, m?t sao chi?u sáng ???c là do các ph?n ?ng t?ng h?p h?t nhan t?i l?i c?a nó, gi?i phóng n?ng l??ng truy?n qua ph?n bên trong sao và sau ?ó b?c x? vào kh?ng gian bên ngoài. H?u h?t m?i nguyên t? xu?t hi?n trong t? nhiên n?ng h?n heli ??u ???c t?o ra nh? các ng?i sao, ho?c th?ng qua quá trình t?ng h?p h?t nhan sao trong su?t th?i gian ho?t ??ng c?a nó ho?c b?i t?ng h?p h?t nhan siêu tan tinh khi ng?i sao phát n?. Các nhà thiên v?n h?c xác ??nh ???c kh?i l??ng, ?? tu?i, thành ph?n hóa h?c và nhi?u tính ch?t khác c?a ng?i sao b?ng cách quan sát ph?, ?? tr?ng và chuy?n ??ng c?a nó trong kh?ng gian. Kh?i l??ng t?ng c?ng c?a ng?i sao là y?u t? chính trong quá trình ti?n hóa sao và s? tàn l?i c?a nó. Nhi?u ??c tr?ng khác c?a m?t sao ???c xác ??nh th?ng qua l?ch s? ti?n hóa c?a nó, bao g?m ???ng kính, s? t? quay, chuy?n ??ng và nhi?t ??. M?t bi?u ?? liên h? gi?a nhi?t ?? v?i ?? tr?ng (ho?c ?? sáng) c?a nhi?u ng?i sao, g?i là bi?u ?? Hertzsprung-Russell (bi?u ?? H-R), cho phép xác ??nh ???c tu?i và tr?ng thái ti?n hóa c?a m?t ng?i sao. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 35

M?t ng?i sao là m?t qu? c?u plasma sáng, kh?i l??ng l?n ???c gi? b?i l?c h?p d?n. Ng?i sao g?n Trái ??t nh?t là M?t Tr?i, nó là ngu?n c?a h?u h?t n?ng l??ng trên Trái ??t. Nhi?u ng?i sao khác có th? nhìn th?y ???c trên b?u tr?i ?êm, khi chúng kh?ng b? lu m? ?i d??i ánh sáng c?a M?t Tr?i. V? m?t l?ch s?, h?u h?t các ng?i sao sáng và nhìn th?y b?ng m?t th??ng n?m trên thiên c?u ???c nhóm l?i cùng nhau thành các chòm sao và các m?ng sao, và nh?ng ng?i sao sáng nh?t ??u ???c ??t nh?ng tên g?i riêng. Các danh l?c sao m? r?ng ?? ???c các nhà thiên v?n l?p nên, cung c?p các cách ??nh danh sao theo tiêu chu?n hóa.

Trong ph?n l?n th?i gian ho?t ??ng c?a nó, m?t sao chi?u sáng ???c là do các ph?n ?ng t?ng h?p h?t nhan t?i l?i c?a nó, gi?i phóng n?ng l??ng truy?n qua ph?n bên trong sao và sau ?ó b?c x? vào kh?ng gian bên ngoài. H?u h?t m?i nguyên t? xu?t hi?n trong t? nhiên n?ng h?n heli ??u ???c t?o ra nh? các ng?i sao, ho?c th?ng qua quá trình t?ng h?p h?t nhan sao trong su?t th?i gian ho?t ??ng c?a nó ho?c b?i t?ng h?p h?t nhan siêu tan tinh khi ng?i sao phát n?. Các nhà thiên v?n h?c xác ??nh ???c kh?i l??ng, ?? tu?i, thành ph?n hóa h?c và nhi?u tính ch?t khác c?a ng?i sao b?ng cách quan sát ph?, ?? tr?ng và chuy?n ??ng c?a nó trong kh?ng gian. Kh?i l??ng t?ng c?ng c?a ng?i sao là y?u t? chính trong quá trình ti?n hóa sao và s? tàn l?i c?a nó. Nhi?u ??c tr?ng khác c?a m?t sao ???c xác ??nh th?ng qua l?ch s? ti?n hóa c?a nó, bao g?m ???ng kính, s? t? quay, chuy?n ??ng và nhi?t ??. M?t bi?u ?? liên h? gi?a nhi?t ?? v?i ?? tr?ng (ho?c ?? sáng) c?a nhi?u ng?i sao, g?i là bi?u ?? Hertzsprung-Russell (bi?u ?? H-R), cho phép xác ??nh ???c tu?i và tr?ng thái ti?n hóa c?a m?t ng?i sao. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 36

Ph? c? H?i An là m?t ?? th? c? n?m ? h? l?u s?ng Thu B?n, thu?c vùng ??ng b?ng ven bi?n t?nh Qu?ng Nam, cách thành ph? ?à N?ng kho?ng 30 km v? phía Nam. Nh? nh?ng y?u t? ??a ly và khí h?u thu?n l?i, H?i An t?ng là m?t th??ng c?ng qu?c t? s?m u?t, n?i g?p g? c?a nh?ng thuy?n bu?n Nh?t B?n, Trung Qu?c và ph??ng Tay trong su?t th? k? 17 và 18. Tr??c th?i k? này, n?i ?ay c?ng t?ng có nh?ng d?u tích c?a th??ng c?ng Ch?m Pa hay ???c nh?c ??n cùng con ???ng t? l?a trên bi?n. Th? k? 19, do giao th?ng ???ng th?y ? ?ay kh?ng còn thu?n ti?n, c?ng th? H?i An d?n suy thoái, nh??ng ch? cho ?à N?ng khi ?ó ?ang ???c ng??i Pháp xay d?ng. H?i An may m?n kh?ng b? tàn phá trong hai cu?c chi?n tranh và tránh ???c quá trình ?? th? hóa ? ?t cu?i th? k? 20. B?t ??u t? th?p niên 1980, nh?ng giá tr? ki?n trúc và v?n hóa c?a ph? c? H?i An d?n ???c gi?i h?c gi? và c? du khách chú y, khi?n n?i ?ay tr? thành m?t trong nh?ng ?i?m du l?ch h?p d?n c?a Vi?t Nam.

?? th? c? H?i An ngày nay là m?t ?i?n hình ??c bi?t v? c?ng th? truy?n th?ng ? ??ng Nam á ???c b?o t?n nguyên v?n và chu ?áo. Ph?n l?n nh?ng ng?i nhà ? ?ay là nh?ng ki?n trúc truy?n th?ng có niên ??i t? th? k? 17 ??n th? k? 19, ph?n b? d?c theo nh?ng tr?c ph? nh? h?p. N?m xen k? gi?a các ng?i nhà ph?, nh?ng c?ng trình ki?n trúc t?n giáo, tín ng??ng minh ch?ng cho quá trình hình thành, phát tri?n và c? suy tàn c?a ?? th?. H?i An c?ng là vùng ??t ghi nhi?u d?u ?n c?a s? pha tr?n, giao thoa v?n hóa. Các h?i quán, ??n mi?u mang d?u tích c?a ng??i Hoa n?m bên nh?ng ng?i nhà ph? truy?n th?ng c?a ng??i Vi?t và nh?ng ng?i nhà mang phong cách ki?n trúc Pháp. Bên c?nh nh?ng giá tr? v?n hóa qua các c?ng trình ki?n trúc, H?i An còn l?u gi? m?t n?n v?n hóa phi v?t th? ?a d?ng và phong phú. Cu?c s?ng th??ng nh?t c?a c? dan ph? c? v?i nh?ng phong t?c t?p quán, sinh ho?t tín ng??ng, ngh? thu?t dan gian, l? h?i v?n hóa v?n ?ang ???c b?o t?n và phát tri?n. H?i An ???c xem nh? m?t b?o tàng s?ng v? ki?n trúc và l?i s?ng ?? th?. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 37

Day NRC-1 c?a Halobacteria, m?i t? bào dài kho?ng 5 μm.

Vi khu?n c? (danh pháp khoa h?c: "Archaea") là m?t nhóm các vi sinh v?t ??n bào nhan s?. Chúng kh?ng có nhan t? bào hay b?t c? bào quan nào trong t? bào ch?t. Trong quá kh?, chúng ???c xem nh? m?t nhóm vi khu?n khác bi?t và ???c g?i là "archaebacteria", nh?ng do có l?ch s? ti?n hóa ??c l?p và nhi?u b?t ??ng v? sinh hóa v?i các d?ng khác c?a s? s?ng, chúng hi?n ???c phan thành m?t v?c (domain) riêng trong h? th?ng ba v?c. Ba v?c này là ba nhánh phát sinh ch?ng lo?i riêng bi?t ti?n hóa t? ngu?n g?c chung, bao g?m vi khu?n (Bacteria), Vi khu?n c? và sinh v?t nhan chu?n (Eukarya). Vi khu?n c? l?i chia làm b?n ngành ?? ???c c?ng nh?n, dù có th? t?n t?i nhi?u ngành h?n trong th?c t?. Crenarchaeota và Euryarchaeota là các nhóm vi khu?n c? ???c nghiên c?u nhi?u nh?t. Vi?c phan lo?i vi khu?n c? v?n g?p nhi?u khó kh?n, khi ph?n l?n chúng ch?a t?ng ???c nghiên c?u trong phòng thí nghi?m và ch? m?i ???c phát hi?n th?ng qua phan tích axít nucleic ? các m?u l?y t? m?i tr??ng. Dù tr??c ?ay nhóm vi khu?n c? ???c g?p v?i nhóm vi khu?n ?? thành sinh v?t nhan s? (prokaryote) (hay gi?i Monera), thì s? phan lo?i này gi? ?? tr? nên l?i th?i.

Vi khu?n và vi khu?n c? khá t??ng ??ng v? hình d?ng và kích th??c, dù m?t vài vi khu?n c? có hình d?ng b?t th??ng, nh? t? bào d?ng ph?ng và vu?ng c?a Haloquadra walsbyi. M?c dù nhìn t??ng ??ng v?i vi khu?n, vi khu?n c? v?n mang b? gen và m?t s? con ???ng trao ??i ch?t g?n v?i sinh v?t nhan chu?n h?n: ??c bi?t các enzyme liên quan t?i quá trình phiên m? và d?ch m?. Các ??c tính sinh hóa khác c?a Archea là ??c nh?t v? nh?, nh? vai trò c?a các ether lipid trong màng t? bào c?a chúng. Vi khu?n c? khai thác các ngu?n n?ng l??ng ?a d?ng h?n nhi?u so v?i sinh v?t nhan chu?n: t? các h?p ch?t h?u c? quen thu?c nh? ???ng, t?i s? d?ng amoniac, ion kim lo?i hay th?m chí c? khí hydro làm ch?t dinh d??ng. Vi khu?n c? ?a mu?i (Halobacteria) s? d?ng ánh sáng m?t tr?i làm ngu?n n?ng l??ng và các loài vi khu?n c? khác có th? c? ??nh cacbon; tuy nhiên kh?ng gi?ng th?c v?t và vi khu?n lam, kh?ng m?t loài vi khu?n c? nào có th? th?c hi?n c? hai viêc trên. Vi khu?n c? sinh s?n v? tính và phan chia nh? các hình th?c phan ??i, phan m?nh ho?c n?y ch?i; trái v?i vi khu?n và sinh v?t nhan chu?n, kh?ng có loài nào c?a vi khu?n c? có bào t?. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 38

Vi khu?n c? (danh pháp khoa h?c: Archaea) là m?t nhóm các vi sinh v?t ??n bào nhan s?. Chúng kh?ng có nhan t? bào hay b?t c? bào quan nào trong t? bào ch?t. Trong quá kh?, chúng ???c xem nh? m?t nhóm vi khu?n khác bi?t và ???c g?i là archaebacteria, nh?ng do có l?ch s? ti?n hóa ??c l?p và nhi?u b?t ??ng v? sinh hóa v?i các d?ng khác c?a s? s?ng, chúng hi?n ???c phan thành m?t v?c riêng trong h? th?ng ba v?c. Ba v?c này là ba nhánh phát sinh ch?ng lo?i riêng bi?t ti?n hóa t? ngu?n g?c chung, bao g?m vi khu?n (Bacteria), Vi khu?n c? và sinh v?t nhan chu?n (Eukarya). Vi khu?n c? l?i chia làm b?n ngành ?? ???c c?ng nh?n, dù có th? t?n t?i nhi?u ngành h?n trong th?c t?. Crenarchaeota và Euryarchaeota là các nhóm vi khu?n c? ???c nghiên c?u nhi?u nh?t. Vi?c phan lo?i vi khu?n c? v?n g?p nhi?u khó kh?n, khi ph?n l?n chúng ch?a t?ng ???c nghiên c?u trong phòng thí nghi?m và ch? m?i ???c phát hi?n th?ng qua phan tích axít nucleic ? các m?u l?y t? m?i tr??ng. Dù tr??c ?ay nhóm vi khu?n c? ???c g?p v?i nhóm vi khu?n ?? thành sinh v?t nhan s? (prokaryote) (hay gi?i Monera), thì s? phan lo?i này gi? ?? tr? nên l?i th?i.

Vi khu?n và vi khu?n c? khá t??ng ??ng v? hình d?ng và kích th??c, dù m?t vài vi khu?n c? có hình d?ng b?t th??ng, nh? t? bào d?ng ph?ng và vu?ng c?a Haloquadra walsbyi. M?c dù nhìn t??ng ??ng v?i vi khu?n, vi khu?n c? v?n mang b? gen và m?t s? con ???ng trao ??i ch?t g?n v?i sinh v?t nhan chu?n h?n: ??c bi?t các enzyme liên quan t?i quá trình phiên m? và d?ch m?. Các ??c tính sinh hóa khác c?a Archea là ??c nh?t v? nh?, nh? vai trò c?a các ether lipid trong màng t? bào c?a chúng. Vi khu?n c? khai thác các ngu?n n?ng l??ng ?a d?ng h?n nhi?u so v?i sinh v?t nhan chu?n: t? các h?p ch?t h?u c? quen thu?c nh? ???ng, t?i s? d?ng amoniac, ion kim lo?i hay th?m chí c? khí hydro làm ch?t dinh d??ng. Vi khu?n c? ?a mu?i (Halobacteria) s? d?ng ánh sáng m?t tr?i làm ngu?n n?ng l??ng và các loài vi khu?n c? khác có th? c? ??nh cacbon; tuy nhiên kh?ng gi?ng th?c v?t và vi khu?n lam, kh?ng m?t loài vi khu?n c? nào có th? th?c hi?n c? hai viêc trên. Vi khu?n c? sinh s?n v? tính và phan chia nh? các hình th?c phan ??i, phan m?nh ho?c n?y ch?i; trái v?i vi khu?n và sinh v?t nhan chu?n, kh?ng có loài nào c?a vi khu?n c? có bào t?. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 39

Thuy?t v? th?n là m?t quan ?i?m kh?ng ??nh r?ng th?n thánh kh?ng t?n t?i, ho?c ph? nh?n ??c tin vào th?n thánh. V? th?n còn ???c ??nh ngh?a m?t cách r?ng h?n là s? kh?ng có ??c tin vào th?n thánh, ??ng ngh?a v?i phi th?n lu?n.

Nhi?u ng??i t? nh?n là v? th?n có thái ?? hoài nghi v?i t?t c? nh?ng gì siêu nhiên, v?i lí do là kh?ng có b?ng ch?ng th?c nghi?m v? s? t?n t?i c?a th?n thánh. Nh?ng ng??i khác l?p lu?n ?ng h? thuy?t v? th?n trên c? s? tri?t h?c, x? h?i và l?ch s?. Tuy trong s? nh?ng ng??i t? nh?n là v? th?n có nhi?u ng??i thiên v? các h?c thuy?t tri?t h?c th? t?c nh? ch? ngh?a nhan v?n và ch? ngh?a t? nhiên, kh?ng có m?t h? t? t??ng hay m?t b? hành vi nào mà t?t c? nh?ng ng??i v? th?n cùng chia s?; và m?t s? t?n giáo, ch?ng h?n Kì na giáo và Ph?t giáo, kh?ng ?òi h?i ??c tin vào m?t v? thiên chúa cá th?.

Trong các ng?n ng? chau ?u, thu?t ng? v? th?n xu?t phát t? cách g?i tên hàm y b?i x?u (ti?ng Hy L?p: ?θε?τη?, atheotēs) dành cho nh?ng ng??i ho?c nh?ng tín ng??ng xung kh?c v?i qu?c giáo. V?i s? lan r?ng c?a t? t??ng t? do, ch? ngh?a hoài nghi khoa h?c, và s? phê phán t?n giáo, thu?t ng? này ?? b?t ??u có ???c ng? ngh?a c? th? h?n và ngày càng ???c s? d?ng nh? s? t? miêu t? c?a nh?ng ng??i v? th?n. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 40

Hà N?i là th? ??, ??ng th?i là thành ph? ??ng ??u Vi?t Nam v? di?n tích và th? hai v? dan s? v?i 6,472 tri?u ng??i. N?m gi?a ??ng b?ng s?ng H?ng trù phú, n?i ?ay ?? s?m tr? thành m?t trung tam chính tr? và t?n giáo ngay t? nh?ng bu?i ??u c?a l?ch s? Vi?t Nam. N?m 1010, Ly C?ng U?n, v? vua ??u tiên c?a nhà Ly, quy?t ??nh xay d?ng kinh ?? m?i ? vùng ??t này v?i cái tên Th?ng Long. Trong su?t th?i k? c?a các tri?u ??i Ly, Tr?n, Lê, M?c, kinh thành Th?ng Long là n?i bu?n bán, trung tam v?n hóa, giáo d?c c?a c? mi?n B?c. Khi Tay S?n r?i nhà Nguy?n lên n?m quy?n tr? vì, kinh ?? ???c chuy?n v? Hu? và Th?ng Long b?t ??u mang tên Hà N?i t? n?m 1831, d??i th?i vua Minh M?ng. N?m 1902, Hà N?i tr? thành th? ?? c?a Liên bang ??ng D??ng và ???c ng??i Pháp xay d?ng, quy ho?ch l?i. Tr?i qua hai cu?c chi?n tranh, Hà N?i là th? ?? c?a mi?n B?c r?i n??c Vi?t Nam th?ng nh?t và gi? vai trò này cho t?i ngày nay.

Sau ??t m? r?ng ??a gi?i hành chính vào tháng 8 n?m 2008, Hà N?i hi?n nay có di?n tích 3.324,92 km2, g?m m?t th? x?, 10 qu?n và 18 huy?n ngo?i thành. Cùng v?i Thành ph? H? Chí Minh, Hà N?i là m?t trong hai trung tam kinh t? c?a c? qu?c gia. N?m 2009, sau khi m? r?ng, GDP c?a thành ph? t?ng kho?ng 6,67%, t?ng thu ngan sách kho?ng 70.054 t? ??ng. Hà N?i c?ng là m?t trung tam v?n hóa, giáo d?c v?i các nhà hát, b?o tàng, các làng ngh? truy?n th?ng, nh?ng c? quan truy?n th?ng c?p qu?c gia và các tr??ng ??i h?c l?n. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 41

Kanon là m?t visual novel ???c phát tri?n b?i h?ng ph?n m?m Key, c?ng ty này c?ng cho ra ??i hai tác ph?m n?i ti?ng khác là AIR và CLANNAD. Lúc ??u nó là m?t trò ch?i dành cho ng??i l?n phát hành vào ngày 4 tháng 6 n?m 1999 trên h? ?i?u hành Microsoft Windows. Phiên b?n dành cho m?i l?a tu?i trên PC phát hành vào tháng 1 n?m 2000, sau ?ó c?ng xu?t hi?n trên các h? máy Dreamcast, PlayStation 2 và PlayStation Portable. B?n tiêu chu?n c?a Kanon (Kanon Standard Edition) trên h? PC dành cho ng??i l?n phát hành vào tháng 11 n?m 2004; và b?n dành cho m?i l?a tu?i phát hành vào tháng 1 n?m 2005. C? hai b?n Standard Edition ??u ???c phát hành d??i d?ng DVD-ROM và có ch?a nhi?u hình ?nh dành cho m?i l?a tu?i h?n các phiên b?n tr??c ?ó, cùng vi?c t??ng thích v?i h? ?i?u hành Windows 2000/XP c?ng nh? các c?i ti?n v? c?ng ngh?, ví d? nh? có nhi?u l?n l?u h?n. Cách ch?i c?a AIR theo l?i tuy?n tính, tuy ch? ?i theo c?t truy?n ??nh s?n nh?ng ng??i ch?i có th? t??ng tác ?? t?o ra các k?t thúc khác nhau. C?t truy?n ch? y?u ?i sau vào n?i tam c?a n?m nhan v?t n? chính.

Kanon c?ng ???c chuy?n th? thành light novel, drama CD, manga và hai b? anime. B? anime ??u tiên g?m 13 t?p phát sóng t?i Nh?t B?n t? tháng 1 ??n tháng 3 n?m 2002. Nó cùng m?t t?p OVA là Kazahana ?? phát hành vào tháng 3 n?m 2003. C? b? anime và OVA ?? ???c s?n xu?t b?i h?ng s?n xu?t ho?t hình Toei Animation. B? anime th? hai là b?n làm l?i c?a b? anime th? nh?t, nh?ng dài h?n v?i 24 t?p, th?c hi?n b?i Kyoto Animation ?? phát sóng t?i Nh?t B?n t? tháng 10 n?m 2006 ??n tháng 3 n?m 2007. ??u tiên, b? anime này ?? ??ng ky b?n quy?n b?i ADV Films, nh?ng sau ?ó ?? chuy?n nh??ng sang cho Funimation vào tháng 7 n?m 2008 ?? phát hành phiên b?n ti?ng Anh. B? anime th? hai là s? k?t h?p gi?a Kanon và dòng nh?c canon khi s? d?ng các b?n nh?c Kanon D-dur hay Canon cung Rê tr??ng c?a Pachebel, làm nh?c n?n trong m?t s? c?nh c?a tác ph?m. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 42

AIR là m?t visual novel ???c phát tri?n b?i h?ng ph?n m?m Key, c?ng ty này c?ng cho ra ??i hai tác ph?m n?i ti?ng khác là Kanon và CLANNAD. Lúc ??u nó là m?t trò ch?i dành cho ng??i l?n phát hành vào ngày 8 tháng 9 n?m 2000 d??i d?ng CD-ROM trên h? máy tính cá nhan. Các phiên b?n sau c?a AIR ???c c?t b? m?i c?nh g?i c?m và phát hành trên các h? máy tính cá nhan, Dreamcast và PlayStation 2. Phiên b?n máy tính cá nhan dành cho ng??i l?n ???c tái phát hành t??ng thích v?i Windows 2000/XP v?i tên AIR Standard Edition vào ngày 8 tháng 4 n?m 2005. Các phiên b?n s? d?ng trên các h? PlayStation Portable, SoftBank 3G và FOMA c?ng ra m?t trong n?m 2007. Key ti?p t?c tái phát hành AIR t??ng thích v?i h? ?i?u hành Windows Vista vào tháng 7 n?m 2009 và phiên b?n AIR Memorial Edition t??ng thích v?i h? ?i?u hành Windows 7 vào tháng 5 n?m 2010, hai b?n dành cho Vista/7 ?? ???c ?ánh giá là dành cho m?i l?a tu?i.

Cách ch?i c?a AIR theo l?i tuy?n tính, tuy ch? ?i theo c?t truy?n ??nh s?n nh?ng ng??i ch?i có th? t??ng tác ?? t?o ra các k?t thúc khác nhau. C?t truy?n ch? y?u ?i sau vào n?i tam c?a ba nhan v?t n? chính. Visual novel này phan ra làm ba ph?n: Dream, Summer và Air là ba giai ?o?n khác nhau trong toàn b? c?t truy?n. M?t trong nh?ng phiên b?n ??u c?a AIR cho phép ng??i ch?i nhìn th?y m?t s? c?nh hentai gi?a nhan v?t nam chính và m?t trong ba nhan v?t n? khi ti?n ??n m?t m?c nào ?ó trong quá trình t??ng tác. T?a ?? c?a visual novel này ?? nói lên ch? ?? chính là gió và b?u tr?i cùng vi?c s? d?ng hình ?nh ??i cánh trong su?t c?t truy?n. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 43

AIR là m?t visual novel ???c phát tri?n b?i h?ng ph?n m?m Key, c?ng ty này c?ng cho ra ??i hai tác ph?m n?i ti?ng khác là Kanon và CLANNAD. Lúc ??u nó là m?t trò ch?i dành cho ng??i l?n phát hành vào ngày 8 tháng 9 n?m 2000 d??i d?ng CD-ROM trên h? máy tính cá nhan (PC). Các phiên b?n sau c?a AIR ???c c?t b? m?i c?nh g?i c?m và phát hành trên các h? máy PC, Dreamcast và PlayStation 2. Phiên b?n PC dành cho ng??i l?n ???c tái phát hành t??ng thích v?i Windows 2000/XP v?i tên AIR Standard Edition vào ngày 8 tháng 4 n?m 2005. Các phiên b?n s? d?ng trên các h? PlayStation Portable, SoftBank 3G và FOMA c?ng ra m?t trong n?m 2007. Key ti?p t?c tái phát hành AIR t??ng thích v?i h? ?i?u hành Windows Vista vào tháng 7 n?m 2009 và phiên b?n AIR Memorial Edition t??ng thích v?i h? ?i?u hành Windows 7 vào tháng 5 n?m 2010, hai b?n dành cho Vista/7 ?? ???c ?ánh giá là dành cho m?i l?a tu?i.

Cách ch?i c?a AIR theo l?i tuy?n tính, tuy ch? ?i theo c?t truy?n ??nh s?n nh?ng ng??i ch?i có th? t??ng tác ?? t?o ra các k?t thúc khác nhau. C?t truy?n ch? y?u ?i sau vào n?i tam c?a ba nhan v?t n? chính. Visual novel này phan ra làm ba ph?n: Dream, Summer và Air là ba giai ?o?n khác nhau trong toàn b? c?t truy?n. M?t trong nh?ng phiên b?n ??u c?a AIR cho phép ng??i ch?i nhìn th?y m?t s? c?nh hentai gi?a nhan v?t nam chính và m?t trong ba nhan v?t n? khi ti?n ??n m?t m?c nào ?ó trong quá trình t??ng tácT?a ?? c?a visual novel này ?? nói lên ch? ?? chính là gió và b?u tr?i cùng vi?c s? d?ng hình ?nh ??i cánh trong su?t c?t truy?n. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 44

Cristiano Ronaldo là c?u th? bóng ?á B? ?ào Nha hi?n ?ang thi ??u ? gi?i v? ??ch Tay Ban Nha cho cau l?c b? Real Madrid v?i v? trí ti?n v? cánh hay ti?n ??o và là ??i tr??ng c?a ??i tuy?n bóng ?á B? ?ào Nha. Vào ngày 1 tháng 7 n?m 2009, anh ?? tr? thành c?u th? ??t giá nh?t trong l?ch s? bóng ?á th? gi?i khi chuy?n t? Manchester United sang cau l?c b? m?i là Real Madrid v?i m?c giá 80 tri?u b?ng.

N?m 1994, Ronaldo b?t ??u ch?i bóng t?i Andorinha, hai n?m sau anh chuy?n ??n Nacional, m?t trong hai cau l?c b? l?n c?a ??o Madeira. Thành c?ng cùng ??i bóng này giúp anh l?t vào m?t xanh c?a các tuy?n tr?ch viên c?a g? kh?ng l? bóng ?á B? ?ào Nha Sporting Lisbon vào n?m 1997. Tài n?ng b?c l? s?m c?a Ronaldo ?? giúp anh gay chú y v?i hu?n luy?n viên Manchester United - Sir Alex Ferguson - ?ng ?? ky h?p ??ng v?i anh có giá tr? 12,24 tri?u b?ng Anh vào n?m 2003. ??n mùa bóng sau, Ronaldo giành ???c cúp v? ??ch ? c?p cau l?c b? ??u tiên c?a mình, FA Cup, và ti?n ??n tr?n chung k?t Gi?i v? ??ch bóng ?á chau ?u 2004 v?i B? ?ào Nha, trong ?ó anh ?? ghi ???c bàn th?ng ??u tiên ? c?p ??i tuy?n qu?c gia.

Vào n?m 2008, Ronaldo giành ???c danh hi?u UEFA Champions League ??u tiên, và ???c b?u ch?n là C?u th? xu?t s?c nh?t tr?n chung k?t. Anh c?ng ???c b?u ch?n là C?u th? xu?t s?c nh?t n?m c?a FIFPro và C?u th? xu?t s?c nh?t n?m c?a FIFA, cùng v?i vi?c tr? thành c?u th? th? t? c?a Manchester United giành ???c Qu? bóng vàng chau ?u. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 45

Cristiano Ronaldo là c?u th? bóng ?á B? ?ào Nha hi?n ?ang thi ??u ? gi?i v? ??ch Tay Ban Nha cho cau l?c b? Real Madrid v?i v? trí ti?n v? cánh hay ti?n ??o và là ??i tr??ng c?a ??i tuy?n bóng ?á B? ?ào Nha. Vào ngày 1 tháng 7 n?m 2009, anh ?? tr? thành c?u th? ??t giá nh?t trong l?ch s? bóng ?á th? gi?i khi chuy?n t? Manchester United sang cau l?c b? m?i là Real Madrid v?i m?c giá 80 tri?u b?ng.

N?m 1994, Ronaldo b?t ??u ch?i bóng t?i Andorinha, hai n?m sau anh chuy?n ??n Nacional, m?t trong hai cau l?c b? l?n c?a ??o Madeira. Thành c?ng cùng ??i bóng này giúp anh l?t vào m?t xanh c?a các tuy?n tr?ch viên c?a g? kh?ng l? bóng ?á B? ?ào Nha Sporting Lisbon vào n?m 1997. Tài n?ng b?c l? s?m c?a Ronaldo ?? giúp anh gay chú y v?i hu?n luy?n viên Manchester United - Sir Alex Ferguson - ?ng ?? ky h?p ??ng v?i anh có giá tr? 12,24 tri?u b?ng Anh vào n?m 2003. ??n mùa bóng sau, Ronaldo giành ???c cúp v? ??ch ? c?p cau l?c b? ??u tiên c?a mình, FA Cup, và ti?n ??n tr?n chung k?t Gi?i v? ??ch bóng ?á chau ?u 2004 v?i B? ?ào Nha, trong ?ó anh ?? ghi ???c bàn th?ng ??u tiên ? c?p ??i tuy?n qu?c gia.

Vào n?m 2008, Ronaldo giành ???c danh hi?u UEFA Champions League ??u tiên, và ???c b?u ch?n là C?u th? xu?t s?c nh?t tr?n chung k?t. Anh c?ng ???c b?u ch?n là C?u th? xu?t s?c nh?t n?m c?a FIFPro và C?u th? xu?t s?c nh?t n?m c?a FIFA, cùng v?i vi?c tr? thành c?u th? th? t? c?a Manchester United giành ???c Qu? bóng vàng chau ?u. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 46

Quark là m?t h?t c? b?n s? c?p và là m?t thành ph?n c? b?n c?a v?t ch?t. Các quark k?t h?p v?i nhau t?o nên các h?t t? h?p còn g?i là các hadron, v?i nh?ng h?t ?n ??nh nh?t là proton và neutron - nh?ng h?t thành ph?n c?a h?t nhan nguyên t?. Do m?t hi?u ?ng g?i là s? giam h?m màu, các quark kh?ng bao gi? tìm th?y ??ng riêng r?; chúng ch? có th? tìm th?y bên trong các hadron. V?i ly do này, r?t nhi?u ?i?u v? các quark ???c bi?t ??n ?? ???c d?n ra t? các hadron chúng t? h?p lên.

Có 6 lo?i quark, còn ???c bi?t ??n là h??ng: lên (u), xu?ng (d), duyên (c), l? (s), ??nh (t), và ?áy (b). Các quark lên (u) và quark xu?ng (d) có kh?i l??ng nh? nh?t trong các quark. Các quark n?ng h?n nhanh chóng bi?n ??i sang các quark u và d th?ng qua m?t quá trình phan r? h?t: s? bi?n ??i t? m?t tr?ng thái kh?i l??ng cao h?n sang tr?ng thái kh?i l??ng th?p h?n. Vì ?i?u này, các quark u và d nói chung là ?n ??nh và th??ng g?p nh?t trong v? tr?, trong khi các quark duyên (c), l? (s), ??nh (t), và ?áy (b) ch? có th? ???c t?o ra trong va ch?m n?ng l??ng cao (nh? trong các tia v? tr? và trong các máy gia t?c h?t).

Các quark có r?t nhi?u tính ch?t n?i t?i, bao g?m ?i?n tích, màu tích (color charge), spin, và kh?i l??ng. Các quark là nh?ng h?t c? b?n duy nh?t trong m? hình chu?n c?a v?t ly h?t ??u tham gia vào b?n t??ng tác c? b?n (?i?n t?, h?p d?n, m?nh, và y?u), c?ng nh? là các h?t c? b?n có ?i?n tích kh?ng ph?i là m?t s? nguyên l?n c?a ?i?n tích nguyên t?. ??i v?i m?i v? quark có t??ng ?ng v?i m?t lo?i ph?n h?t, g?i là ph?n quark, mà ch? khác v?i các quark ? m?t s? tính ch?t có ?? l?n b?ng nhau nh?ng ng??c d?u. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 47

Tr?n chi?n n??c Pháp là m?t chi?n d?ch t?n c?ng chi?n l??c c?a Quan ??i ??c Qu?c x? vào Pháp và các qu?c gia Vùng ??t th?p (bao g?m Hà Lan, B?, Luxembourg) trong Chi?n tranh th? gi?i th? hai, b?t ??u ngày 10 tháng 5 n?m 1940, ?ánh d?u k?t thúc Cu?c chi?n tranh k? qu?c và chi?n s? chính th?c bùng n? t?i Tay ?u.

V?i m?t k? ho?ch t?n c?ng táo b?o, m?i t?n c?ng m?i c?a Quan ??i ??c Qu?c x? vào Vùng ??t th?p hút theo ch? l?c ??ng Minh, t?o b?t ng? cho m?i t?n c?ng chính b?ng qua khu r?ng Ardennes. ???c t? ch?c theo ph??ng th?c Blitzkrieg, ngay sau khi ??t phá phòng tuy?n s?ng Meuse c?a Quan ??i Pháp ? Sedan, l?c l??ng thi?t giáp ??c ?? th?c sau t?c ?? cao v? eo bi?n Manche, c? l?p ch? l?c ??ng Minh ? phía B?c. Th?ng l?i ? Dunkirk, tuy kh?ng hoàn toàn vì ?? L?c l??ng Vi?n chinh Anh k?p s? tán, nh?ng c?ng ?? mang tính quy?t ??nh, t?o ?i?u ki?n ?? ?ánh qu? hoàn toàn Quan ??i Pháp trong các ho?t ??ng quan s? ti?p theo, kéo theo Y nh?y vào tuyên chi?n v?i Pháp và d?n t?i s? ??u hàng c?a n??c Pháp vào ngày 22 tháng 6.

Chi?n th?ng nhanh chóng ? Pháp ?? ?em l?i cho ??c ?u th? chi?n l??c to l?n, m?t m?t có ???c bàn ??p cho ho?t ??ng trên kh?ng và trên bi?n ch?ng l?i Anh, m?t m?t khác r?nh tay chu?n b? cho m?t tr?n phía ??ng ch?ng Liên X?.

N??c Pháp b? chia c?t thành khu v?c chi?m ?óng c?a ??c ? mi?n B?c và Tay, m?t khu v?c chi?m ?óng nh? c?a Y ? ??ng Nam và m?t vùng t? do ? phía Nam do Chính ph? bù nhìn Vichy qu?n ly cho ??n khi ??ng Minh ?? b? lên Normandie n?m 1944. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 48

Tác chi?n chi?u sau là m?t h?c thuy?t quan s? c?a H?ng quan Liên X? ???c phát tri?n trong th?i k? gi?a hai cu?c chi?n tranh th? gi?i b?i các nhà chi?n l??c và ly lu?n quan s? xu?t s?c c?a H?ng quan mà n?i b?t là Nguyên soái Liên X? M.N. Tukhachevsky (hình), A.A. Svechin, N.E. Varfolomeev, V.K. Triandafillov, G.S. Isserson. H?c thuy?t ?? gi?i thi?u thêm khái ni?m ngh? thu?t chi?n d?ch ? gi?a hai c?p ?? chi?n l??c và chi?n thu?t, ???c các nhà nghiên c?u quan s? trên th? gi?i s? d?ng làm c? s? phát tri?n ly lu?n cho ngh? thu?t chi?n d?ch hi?n ??i.

?i?m xu?t phát t? t??ng c?a h?c thuy?t là quan ni?m b?n ch?t c?a chi?n tranh ?? thay ??i và mang tính ch?t t?ng l?c. T? t??ng này d?n t?i s? xác nh?n r?ng chi?n th?ng kh?ng th? ??t ???c b?ng m?t tr?n ?ánh quy?t ??nh, mà b?ng các chi?n d?ch tu?n t? n?i ti?p nhau li?n l?c h?p ly - m?i chi?n d?ch m?t m?c tiêu c? th? ???c n?i k?t trong m?t m?c tiêu th?ng nh?t. ? c?p ?? chi?n thu?t, h?c thuy?t ??a ra cách th?c t?n c?ng ??ng th?i su?t chi?u sau phòng tuy?n ??i ph??ng b?ng l?c l??ng xung kích chia làm 2 thê ??i ???c h? tr? b?ng pháo binh, kh?ng quan và l?c l??ng nh?y dù. ?? ph?c v? cho t? t??ng chi?n tranh này, h?c thuy?t nh?n m?nh vào vi?c c? gi?i hóa l?c l??ng xung kích ? quy m? l?n. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 49

Tác chi?n chi?u sau là m?t h?c thuy?t quan s? c?a H?ng quan Liên X? ???c phát tri?n trong th?i k? gi?a hai cu?c chi?n tranh th? gi?i b?i các nhà chi?n l??c và ly lu?n quan s? xu?t s?c c?a H?ng quan mà n?i b?t là Nguyên soái Liên X? M.N. Tukhachevsky (hình), A.A. Svechin, N.E. Varfolomeev, V.K. Triandafillov, G.S. Isserson. H?c thuy?t ?? gi?i thi?u thêm khái ni?m ngh? thu?t chi?n d?ch ? gi?a hai c?p ?? chi?n l??c và chi?n thu?t, ???c các nhà nghiên c?u quan s? trên th? gi?i s? d?ng làm c? s? phát tri?n ly lu?n cho ngh? thu?t chi?n d?ch hi?n ??i.

?i?m xu?t phát t? t??ng c?a h?c thuy?t là quan ni?m b?n ch?t c?a chi?n tranh ?? thay ??i và mang tính ch?t t?ng l?c. T? t??ng này d?n t?i s? xác nh?n r?ng chi?n th?ng kh?ng th? ??t ???c b?ng m?t tr?n ?ánh quy?t ??nh, mà b?ng các chi?n d?ch tu?n t? n?i ti?p nhau li?n l?c h?p ly - m?i chi?n d?ch m?t m?c tiêu c? th? ???c n?i k?t trong m?t m?c tiêu th?ng nh?t. ? c?p ?? chi?n thu?t, h?c thuy?t ??a ra cách th?c t?n c?ng ??ng th?i su?t chi?u sau phòng tuy?n ??i ph??ng b?ng l?c l??ng xung kích chia làm 2 thê ??i ???c h? tr? b?ng pháo binh, kh?ng quan và l?c l??ng nh?y dù. ?? ph?c v? cho t? t??ng chi?n tranh này, h?c thuy?t nh?n m?nh vào vi?c c? gi?i hóa l?c l??ng xung kích ? quy m? l?n. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 50

Little Busters! là m?t visual novel do c?ng ty ph?n m?m Key phát tri?n, phiên b?n g?c ???c ?ánh giá dành cho m?i l?a tu?i ra m?t d??i d?ng b?n gi?i h?n vào ngày 27 tháng 7 n?m 2007, ch?i trên h? máy tính cá nhan (PC) có ? DVD; phiên b?n chính th?c, c?ng dành cho m?i l?a tu?i, phát hành ngày 28 tháng 9, 2007. Little Busters! là trò ch?i th? sáu c?a Key, c?ng ty này c?ng cho ra ??i nhi?u tác ph?m n?i ti?ng khác nh? Kanon, AIR và CLANNAD. Tuy hai phiên b?n ??u c?a Little Busters! ???c ?ánh giá dành cho m?i l?a tu?i, v?n có m?t s? hình ?nh ?? h?a vi tính g?i c?m nh? dành t?ng cho ng??i ham m?. M?t phiên b?n dành cho ng??i trên 18 tu?i mang tên Little Busters! Ecstasy ?? phát hành ngày 25 tháng 7, 2008 nh? m?t t?a game th? b?y c?a Key. Nh? v?y, kh?ng gi?ng nh? Kanon và AIR v?i phiên b?n ??u tiên th??ng là dành cho ng??i l?n và các l?n ra m?t sau s? l??c b? nhi?u ?o?n nh?m phù h?p v?i m?i l?a tu?i, Little Busters! ?? có l?ch phát hành ng??c l?i hoàn toàn. T?a ?? Little Busters! c?a trò ch?i l?y t? tên c?a m?t nhóm b?n trong c?t truy?n là Little Busters, trong ?ó nhan v?t nam chính, Naoe Riki, ?? gia nh?p nhóm ngay t? khi còn bé. Tháng 6 n?m 2010, Key ?? phát hành m?t spin-off dành cho ng??i l?n c?a Ecstasy mang t?a ?? Kud Wafter, nó m? r?ng thêm k?ch b?n c?a Noumi Kudryavka, m?t trong s? các nhan v?t n? chính trong Little Busters! và Ecstasy. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 51

Dreadnought là ki?u thi?t giáp h?m th?ng tr? trong th? k? 20. Chi?c ??u tiên c?a lo?i này, thi?t giáp h?m Dreadnought c?a H?i quan Hoàng gia Anh Qu?c, ?? có m?t t?m ?nh h??ng l?n ??n m?c khi ???c h? th?y vào n?m 1906, m?i thi?t giáp h?m ???c ch? t?o sau nó ???c g?i là nh?ng “dreadnought” còn nh?ng chi?c tr??c ?ó ???c ??t tên l?i là nh?ng thi?t giáp h?m ti?n-dreadnought. Thi?t k? c?a nó mang hai ??c tính r?t cách m?ng: s? ?? v? khí trang b? 'toàn súng l?n', và v?n hành b?ng h? th?ng ??ng l?c turbine h?i n??c. S? ra ??i c?a nh?ng dreadnought làm s?ng l?i cu?c ch?y ?ua v? trang h?i quan, ch? y?u là gi?a Anh Qu?c và ??c nh?ng c?ng ?nh h??ng trên kh?p th? gi?i, khi l?p tàu chi?n m?i là m?t bi?u tr?ng ch? y?u c?a s?c m?nh qu?c gia.

Khái ni?m v? m?t tàu chi?n toàn súng l?n ?? ???c phát tri?n nhi?u n?m tr??c khi ch? t?o chi?c Dreadnought. H?i quan ?? qu?c Nh?t B?n ?? b?t ??u d? án ch? t?o m?t thi?t giáp h?m toàn súng l?n vào n?m 1904, nh?ng hoàn t?t nó nh? m?t chi?c ti?n-dreadnought; H?i quan Hoa K? c?ng ?? ch? t?o nh?ng chi?n h?m toàn súng l?n. K? thu?t ti?n tri?n nhanh chóng trong su?t th?i ??i dreadnought; các thi?t k? ti?p theo gia t?ng nhanh chóng v? kích c? c?ng nh? áp d?ng các c?i ti?n v? v? khí, v? giáp và ??ng l?c. Trong vòng m??i n?m, nh?ng chi?c thi?t giáp h?m m?i ?? v??t tr?i h?n b?n than Dreadnought; nh?ng tàu chi?n m?nh h?n h?n này ???c g?i là nh?ng siêu dreadnought. ?a s? dreadnought b? tháo d? sau khi Chi?n tranh Th? gi?i th? nh?t k?t thúc theo nh?ng ?i?u kho?n c?a Hi?p ??c H?i quan Washington, nh?ng nhi?u chi?c siêu-dreadnought m?i h?n ?? ti?p t?c ph?c v? trong Chi?n tranh Th? gi?i th? hai. [ ??c ti?p ]

s?a

Tu?n 52

Dreadnought là ki?u thi?t giáp h?m th?ng tr? trong th? k? 20. Chi?c ??u tiên c?a lo?i này, thi?t giáp h?m Dreadnought c?a H?i quan Hoàng gia Anh Qu?c, ?? có m?t t?m ?nh h??ng l?n ??n m?c khi ???c h? th?y vào n?m 1906, m?i thi?t giáp h?m ???c ch? t?o sau nó ???c g?i là nh?ng “dreadnought” còn nh?ng chi?c tr??c ?ó ???c ??t tên l?i là nh?ng thi?t giáp h?m ti?n-dreadnought. Thi?t k? c?a nó mang hai ??c tính r?t cách m?ng: s? ?? v? khí trang b? 'toàn súng l?n', và v?n hành b?ng h? th?ng ??ng l?c turbine h?i n??c. S? ra ??i c?a nh?ng dreadnought làm s?ng l?i cu?c ch?y ?ua v? trang h?i quan, ch? y?u là gi?a Anh Qu?c và ??c nh?ng c?ng ?nh h??ng trên kh?p th? gi?i, khi l?p tàu chi?n m?i là m?t bi?u tr?ng ch? y?u c?a s?c m?nh qu?c gia.

Khái ni?m v? m?t tàu chi?n toàn súng l?n ?? ???c phát tri?n nhi?u n?m tr??c khi ch? t?o chi?c Dreadnought. H?i quan ?? qu?c Nh?t B?n ?? b?t ??u d? án ch? t?o m?t thi?t giáp h?m toàn súng l?n vào n?m 1904, nh?ng hoàn t?t nó nh? m?t chi?c ti?n-dreadnought; H?i quan Hoa K? c?ng ?? ch? t?o nh?ng chi?n h?m toàn súng l?n. K? thu?t ti?n tri?n nhanh chóng trong su?t th?i ??i dreadnought; các thi?t k? ti?p theo gia t?ng nhanh chóng v? kích c? c?ng nh? áp d?ng các c?i ti?n v? v? khí, v? giáp và ??ng l?c. Trong vòng m??i n?m, nh?ng chi?c thi?t giáp h?m m?i ?? v??t tr?i h?n b?n than Dreadnought; nh?ng tàu chi?n m?nh h?n h?n này ???c g?i là nh?ng siêu dreadnought. ?a s? dreadnought b? tháo d? sau khi Chi?n tranh Th? gi?i th? nh?t k?t thúc theo nh?ng ?i?u kho?n c?a Hi?p ??c H?i quan Washington, nh?ng nhi?u chi?c siêu-dreadnought m?i h?n ?? ti?p t?c ph?c v? trong Chi?n tranh Th? gi?i th? hai. [ ??c ti?p ]

lomo卡是什么	涂素颜霜之前要涂什么	气溶胶是什么	糗事是什么意思	查颈椎挂什么科
中国四大国粹是什么	吃什么能让奶水变多	什么是冷暴力	marni是什么牌子	皮肤过敏挂什么科
10月13是什么星座	亚子什么意思	菌群失调是什么意思	手忙脚乱是什么意思	鲩鱼是什么鱼
来减一笔是什么字	左手臂发麻是什么原因	摩羯座什么性格	一什么一什么造句	串串房是什么意思

血压高吃什么药最好hcv7jop6ns0r.cn	外耳道发炎用什么药gysmod.com	画什么才好看hcv8jop7ns5r.cn	大腿抽筋是什么原因引起的hcv7jop6ns0r.cn	喝咖啡心慌是什么原因huizhijixie.com
家是什么生肖hcv9jop6ns4r.cn	嫁给香港人意味着什么helloaicloud.com	肾阳虚有什么症状男性hcv9jop6ns8r.cn	11月11日什么星座hcv9jop3ns0r.cn	咋啦是什么意思hcv8jop0ns1r.cn
屈光参差是什么意思hcv9jop0ns4r.cn	贼头贼脑是什么生肖hcv9jop0ns9r.cn	1981年属鸡是什么命cl108k.com	孕期什么时候补钙hcv9jop4ns9r.cn	正名是什么意思hcv8jop9ns8r.cn
口腔溃疡是什么原因hcv7jop9ns1r.cn	手上的线分别代表什么图解hcv8jop6ns4r.cn	湿热体质吃什么食物好hcv8jop8ns3r.cn	gbd是什么意思hcv8jop1ns0r.cn	义子是什么意思hcv8jop9ns6r.cn